Σκληρή μάχη στη ναυτιλία για την πράσινη μετάβαση: Ο ΙΜΟ και οι αντιδράσεις των ΗΠΑ και νηογνωμόνων

Η ναυτιλιακή βιομηχανία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα σκληρό παγκόσμιο «μπρα ντε φερ». Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ) προωθεί το νέο Πλαίσιο Μηδενικών Εκπομπών (Net-Zero Framework – NZF), με στόχο να καταστεί νομικά δεσμευτική η απο-ανθρακοποίηση του κλάδου έως το 2050.

Η πρόταση, που θα τεθεί σε ψηφοφορία τον Οκτώβριο, περιλαμβάνει αυστηρά όρια στην ένταση καυσίμου, μηχανισμό τιμολόγησης του άνθρακα και κίνητρα για τη συμμόρφωση των πλοίων. Πρόκειται για ένα πρωτοφανές πακέτο σε παγκόσμιο επίπεδο, το οποίο σηματοδοτεί ριζικές αλλαγές στη ναυτιλιακή βιομηχανία.

Ωστόσο, οι αντιδράσεις δεν άργησαν να εμφανιστούν. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, προειδοποίησε ότι η κυβέρνησή του θα λάβει μέτρα κατά χωρών που υποστηρίξουν το κανονισμό, ανοίγοντας έτσι ένα μέτωπο γεωπολιτικής σύγκρουσης.

Στη συνέχεια, ο νορβηγικός νηογνώμονας DNV επέκρινε τον ΙΜΟ, χαρακτηρίζοντας τον κανονισμό ως «θεσμικό ρομαντισμό» που αγνοεί τις πραγματικές συνθήκες της αγοράς. Την ίδια θέση υιοθέτησε και ο αμερικανικός νηογνώμονας ABS, με αποτέλεσμα η διαμάχη να κυριαρχήσει στη Διεθνή Εβδομάδα Ναυτιλίας στο Λονδίνο.

Σύμφωνα με τη στρατηγική GHG 2023, ο ΙΜΟ στοχεύει στη μείωση της έντασης άνθρακα κατά 40% έως το 2030, 70% έως το 2040 και πλήρη μηδενισμό των εκπομπών έως το 2050, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2008.

Το NZF, που εγκρίθηκε προσωρινά τον Απρίλιο στο πλαίσιο της MEPC 83, αναμένεται να υιοθετηθεί οριστικά τον Οκτώβριο και να εφαρμοστεί από το 2028, καλύπτοντας πλοία άνω των 5.000 GT.

Η Ελλάδα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, καθώς η ναυτιλία αποτελεί κρίσιμο πυλώνα της οικονομίας της, ενώ η μετάβαση στην πράσινη ναυτιλία θεωρείται στοίχημα για το μέλλον του κλάδου και την παγκόσμια προστασία του περιβάλλοντος.