Καταπατημένα: Μόλις 5.000 ιδιοκτήτες ζήτησαν λύση, παράταση για αιτήσεις μέχρι 2026

Παρά το γεγονός ότι η νέα ρύθμιση επιτρέπει σε ιδιοκτήτες που έχουν χτίσει σε δημόσιες εκτάσεις ή προστατευόμενες ζώνες να αποκτήσουν καθαρούς τίτλους ιδιοκτησίας, η ανταπόκρισή τους παραμένει υποτονική.

Η αρχική προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας gov.gr έληγε στις 30 Σεπτεμβρίου 2025. Ωστόσο, όπως έγινε γνωστό, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αποφάσισε να δώσει παράταση έως τις 11 Σεπτεμβρίου 2026, προκειμένου να δοθεί μια τελευταία ευκαιρία στους ενδιαφερόμενους.

Από το 2024 που ξεκίνησε η διαδικασία, μόλις 5.000 από περίπου 90.000 δικαιούχους ολοκλήρωσαν την αίτησή τους, γεγονός που εγείρει το ερώτημα ποιοι και γιατί δεν έχουν ανταποκριθεί μέχρι σήμερα.

Ο νόμος 5024/2023, που θεσπίστηκε το 2023, επιτρέπει την εξαγορά των διακατεχόμενων δημοσίων εκτάσεων υπό αυστηρές προϋποθέσεις, καλύπτοντας τόσο αγροτικές όσο και οικιστικές περιοχές. Η διαδικασία υποβολής αιτήσεων έγινε σε δύο φάσεις, ανάλογα με τις περιφερειακές ενότητες της χώρας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, περιοχές όπως η Αττική, η Ρόδος, η Κως, η Άρτα, η Ηλεία και η Θεσσαλονίκη παρουσιάζουν τις περισσότερες αιτήσεις.

Το πρόβλημα των καταπατημένων δεν περιορίζεται στις αγροτικές εκτάσεις. Σε πολλές περιοχές της Αττικής, όπως τα Βριλήσσια και το Γαλάτσι, έχουν χτιστεί πολυκατοικίες σε κτήματα που αρχικά προορίζονταν για αγροκαλλιέργειες και διανεμήθηκαν τη δεκαετία του ’50. Πολλοί από τους κατόχους δεν έχουν αποπληρώσει το αντίτιμο ή μετέτρεψαν τις εκτάσεις σε οικιστικές, δημιουργώντας σύνθετα ζητήματα κυριότητας.

Για αυτές τις περιπτώσεις, με απόφαση Χατζηδάκη – Τσιάρα (ΦΕΚ Β’ 6521/27-11-2024), ορίστηκε ότι το Δημόσιο δεν μπορεί να ασκήσει αξιώσεις εφόσον δεν έχουν επιβληθεί πρόστιμα ή πρωτόκολλα αποβολής και ο ιδιώτης έχει αναγραφεί στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές, ειδικά για εντός σχεδίου περιοχές.

Παρά ταύτα, το πρόβλημα παραμένει μεγάλο. Στην Ανατολική Αττική εκτιμάται ότι 8 στα 10 δημόσια ακίνητα βρίσκονται σε ιδιωτικά χέρια. Ανάλογα υψηλά ποσοστά καταγράφονται στη Θεσσαλία, τη Στερεά Ελλάδα και τα νησιά του Αιγαίου. Μεγάλα τμήματα περιοχών όπως η Άνω Γλυφάδα, η Ηλιούπολη, το Γαλάτσι, η Νέα Ερυθραία και η Αγία Παρασκευή αντιμετωπίζουν ακόμη ασαφές ιδιοκτησιακό καθεστώς, με το Δημόσιο να βρίσκεται σε αντιπαράθεση με ιδιώτες.

Στα Δωδεκάνησα, και ιδιαίτερα στη Ρόδο και την Κω, παρατηρείται η μεγαλύτερη συγκέντρωση αιτήσεων. Το φαινόμενο συνδέεται με την ιστορική ενσωμάτωση των νησιών το 1947 και την παλιότερη λειτουργία κτηματολογίου υπό ιταλική διοίκηση. Παρά τις προσπάθειες τακτοποίησης, πολλές εκτάσεις παραμένουν αμφισβητούμενες, ειδικά σε παραλιακές και δασικές περιοχές.

Η παράταση που δόθηκε αναμένεται να δώσει μια τελευταία ευκαιρία, αλλά η συμμετοχή και η λύση του προβλήματος παραμένουν αμφίβολες, καθώς οι ιδιοκτήτες φαίνεται να αδιαφορούν ή να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην ολοκλήρωση της διαδικασίας.