Νέο μοντέλο προειδοποιεί για εισβολή τοξικών ψαριών στη Μεσόγειο λόγω κλιματικής αλλαγής
Η Μεσόγειος βιώνει αλλαγές με ανησυχητικούς ρυθμούς, και μια πρόσφατη διεθνής επιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Geosciences (MDPI) φέρνει στο φως ένα πρωτοποριακό υπολογιστικό εργαλείο. Το νέο μοντέλο προβλέπει με ακρίβεια την πιθανή εισβολή δύο από τα πλέον επικίνδυνα ξενικά είδη ψαριών στην περιοχή: τον τοξικό λαγοκέφαλο (Lagocephalus sceleratus) και το λεοντόψαρο (Pterois miles).
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία μεταξύ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, του Technical University of Denmark και του Ege University της Τουρκίας. Αξιοποιώντας αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης, το μοντέλο χρησιμοποιεί περιβαλλοντικά δεδομένα προβλέποντας τις εξελίξεις έως το 2035. Πρόκειται για το πρώτο τέτοιο μοντέλο που αναπτύσσεται στην Ελλάδα και ένα από τα πιο καινοτόμα σε επίπεδο Ευρώπης.
Οι επιστήμονες περιγράφουν το μοντέλο ως ένα «ραντάρ» για τις θάλασσες, ικανό να εντοπίζει πότε και πού θα εμφανιστούν τα εισβολικά είδη. Κρίσιμες παράμετροι αποδείχθηκαν η θερμοκρασία και η αλατότητα του βυθού, παράγοντες που επηρεάζονται άμεσα από την κλιματική αλλαγή. Καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται, ο κίνδυνος εγκατάστασης των ξενικών ειδών γίνεται όλο και πιο άμεσος.
Ο λαγοκέφαλος, εξαιρετικά τοξικός, αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Παράλληλα, τόσο αυτός όσο και το λεοντόψαρο μπορούν να προκαλέσουν σημαντική ζημιά στα ιχθυοαποθέματα της Μεσογείου. Οι συνέπειες είναι πολυδιάστατες, επηρεάζοντας το περιβάλλον, την τοπική οικονομία και την κοινωνία, καθώς απειλείται η αλιεία και η βιοποικιλότητα της περιοχής.
Ο υποψήφιος διδάκτορας Δημήτρης Πάφρας, συν-συγγραφέας της μελέτης, τονίζει χαρακτηριστικά: «Η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι μακρινό. Αλλάζει τις ίδιες τις συνθήκες των θαλασσών μας, δημιουργώντας έδαφος για την εξάπλωση επικίνδυνων ξενικών ειδών. Η έγκαιρη πρόβλεψη και η προληπτική δράση είναι το μοναδικό μας όπλο για να προστατεύσουμε τόσο το περιβάλλον όσο και τις κοινωνίες που ζουν από αυτό.»
Η καινοτόμος αυτή μεθοδολογία δεν περιορίζεται στην τοπική κλίμακα. Μπορεί να εφαρμοστεί σε ολόκληρη τη Μεσόγειο και να αποτελέσει διεθνές πρότυπο για την αντιμετώπιση των θαλάσσιων βιολογικών εισβολών εν μέσω κλιματικής αλλαγής.
