Οι σκοτεινές σχέσεις Στάλιν-Γερμανίας και η κατάθλιψη του ηγέτη το 1941
Ο Ιωσήφ Στάλιν, μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του 20ού αιώνα, παραμένει αντικείμενο έντονου ενδιαφέροντος και συζητήσεων. Σήμερα, επικεντρωνόμαστε στις σχέσεις της Σοβιετικής Ένωσης με τη Γερμανία μεταξύ 1939 και 1941, μια περίοδο που σημαδεύτηκε από ανατροπές και μυστικές συμφωνίες.
Το Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ, που υπεγράφη το 1939, αποτελεί σημείο αναφοράς αλλά και αντικείμενο ερμηνειών. Παράλληλα, η γερμανική εισβολή στη Σοβιετική Ένωση το 1941 «σόκαρε» τον Στάλιν, ο οποίος σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες αποσύρθηκε για περίπου δέκα μέρες από το Κρεμλίνο, εμφανίζοντας συμπτώματα κατάθλιψης, πριν επανέλθει μετά από επίσκεψη μελών του Πολιτικού Γραφείου στη ντάτσα του.
Η δεκαετία του 1930, και ειδικότερα η άνοδος του Αδόλφου Χίτλερ στην εξουσία το 1933, διαμόρφωσαν το πλαίσιο των διεθνών σχέσεων. Μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ και την κατάργηση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, ο Στάλιν παρακολουθούσε επιφυλακτικά τις εξελίξεις, προσπαθώντας να κατανοήσει τη νέα γερμανική πολιτική απέναντι στη Σοβιετική Ένωση.
Το 1934, στο 17ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος, ο Στάλιν δήλωσε ότι η πολιτική του Χίτλερ θύμιζε εκείνη του πρώην Γερμανού αυτοκράτορα, ενώ υπογράμμισε την πρόθεση της ΕΣΣΔ να προσεγγίσει χώρες που δεν είχαν συμφέρον στη διατάραξη της ειρήνης.
Σε μια σημαντική στροφή, ο Στάλιν εντάχθηκε στην Κοινωνία των Εθνών, απομακρυνόμενος από τις προηγούμενες ιδεολογικές θέσεις της Κομιντέρν. Τα κομμουνιστικά κόμματα έλαβαν εντολή να συμμετέχουν σε «Λαϊκά Μέτωπα» για την αποτροπή των δεξιών αντιδραστικών συνασπισμών.
Από το 1935 έως το 1939, με αφορμή σημαντικά γεγονότα όπως η εισβολή της Ιταλίας στην Αιθιοπία, ο Ισπανικός Εμφύλιος, η προσάρτηση της Αυστρίας και η Συμφωνία του Μονάχου, ο Στάλιν πρότεινε επανειλημμένα τον σχηματισμό ευρωπαϊκών συμφώνων συλλογικής ασφάλειας ενάντια στις απειλές του μελλοντικού Άξονα.
Ωστόσο, οι πρωθυπουργοί της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας, Τσάμπερλεν και Νταλαντιέ αντίστοιχα, αγνόησαν αυτές τις προτάσεις. Ο Στάλιν πείστηκε τότε ότι οι δυτικοί ηγέτες επιδίωκαν να στρέψουν την επιθετικότητα της Γερμανίας προς τα ανατολικά, κάνοντας τη Σοβιετική Ένωση στόχο.
Αυτές οι παράλληλες διπλωματικές αποτυχίες και η προδοσία που ένιωσε ο Στάλιν εξηγούν εν μέρει την ψυχολογική του κατάρρευση και τη βαθιά του θλίψη όταν η γερμανική εισβολή έγινε πραγματικότητα.
