Τα «χαζά» τηλέφωνα επιστρέφουν για να νικήσουν τον εθισμό στα smartphones
Η αγορά των dumbphones, των κινητών με βασικές και λιγοστές λειτουργίες, γνωρίζει νέα άνθιση. Εταιρείες όπως οι Light, Punkt και HMD παρουσιάζουν premium εκδόσεις που υπόσχονται απεξάρτηση από τα smartphones και μια πιο ισορροπημένη σχέση με την τεχνολογία.
Τα smartphones έχουν μετατραπεί σε αναπόσπαστο εργαλείο της καθημερινότητας, αλλά και σε πηγή εθισμού. Έρευνες αποκαλύπτουν σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στη μνήμη, στον ύπνο και στη συγκέντρωση. Αντιδρώντας σε αυτό, ολοένα και περισσότεροι επιλέγουν τα «χαζά» τηλέφωνα, γνωστά ως dumbphones ή feature phones.
Σύμφωνα με το CNN, παρότι η παγκόσμια αγορά feature phones μειώνεται λόγω της ευρείας υιοθέτησης smartphones στις αναπτυσσόμενες χώρες, το 2023 πωλήθηκαν περίπου 210 εκατομμύρια dumbphones. Στις ανεπτυγμένες αγορές, ωστόσο, η επιλογή αυτή έχει συνειδητό χαρακτήρα αποσύνδεσης από την ψηφιακή υπερφόρτωση.
Ο όρος «dumbphone» περιγράφει κινητά που προσφέρουν μόνο βασικές λειτουργίες όπως κλήσεις, SMS, ραδιόφωνο ή ημερολόγιο. Αυτές οι συσκευές συνεχίζουν να πωλούνται μαζικά, κυρίως σε αναπτυσσόμενες αγορές, αλλά και ως συνειδητή επιλογή σε πιο ανεπτυγμένες χώρες, όπου ο χρήστης αποφεύγει τις ατελείωτες ειδοποιήσεις και τον κατακλυσμό περιεχομένου.
Η ελβετική Punkt, που ιδρύθηκε το 2008 από τον Νορβηγό Petter Neby, προωθεί τον «ψηφιακό μινιμαλισμό». Με συσκευές που προσφέρουν μόνο τα απαραίτητα —τηλέφωνο, SMS, ξυπνητήρι, ημερολόγιο— η Punkt πουλά περίπου 50.000 συσκευές ετησίως, με το τελευταίο μοντέλο MP02 να κοστίζει 299 δολάρια. Όπως λέει ο Neby, «Δεν θέλουμε να γίνουμε η επόμενη Apple. Θέλουμε να προσφέρουμε μια επιλογή», τονίζοντας την ανάγκη εναλλακτικών σε μια βιομηχανία που «παράγει εθισμό».
Η αμερικανική Light, δημιούργημα του Google Creative Lab το 2014, ακολουθεί παρόμοια φιλοσοφία. Το Light Phone III που κυκλοφόρησε το 2024 με τιμή 699 δολάρια διαθέτει 5G, NFC και fingerprint ID, αλλά απουσιάζουν εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης και «άπειρη ροή περιεχομένου». Η ασπρόμαυρη οθόνη και το αυστηρό interface προσφέρουν συνειδητά μια «βαρετή» εμπειρία. Ο ιδρυτής Kaiwei Tang λέει: «Θέλω να κάνω το τηλέφωνο βαρετό. Δεν είμαστε αντί της τεχνολογίας, είμαστε υπέρ μιας διαφορετικής σχέσης με αυτήν». Περισσότεροι από 100.000 χρήστες παγκοσμίως έχουν ήδη υιοθετήσει τη συσκευή, παρά τις υψηλές τιμές και την έλλειψη διαφήμισης.
Τέλος, η φινλανδική HMD Global, γνωστή για την αναβίωση των Nokia 3210 και 2660 Flip, καινοτομεί με το HMD Fuse. Κυκλοφόρησε το 2023 και απευθύνεται σε παιδιά και γονείς, ξεκινώντας ως απλό «τούβλο» και ξεκλειδώνοντας σταδιακά λειτουργίες όσο το παιδί μεγαλώνει.
Η επιστροφή στα dumbphones δεν είναι μόνο νοσταλγία. Πρόκειται για μια συνειδητή επιλογή απέναντι σε έναν κόσμο όπου η τεχνολογία συχνά υποδουλώνει τον χρήστη. Οι «χαζές» συσκευές γίνονται τα νέα όπλα στον πόλεμο κατά του ψηφιακού εθισμού.
