Απάτη με Κουβανούς εργάτες που κατέληξαν να πολεμούν στην Ουκρανία
Δύο 19χρονοι Κουβανοί, ο Άλεξ Βέγκα και ο Άντορφ Βελάσκες, αφηγήθηκαν μέσω βίντεο την εμπειρία τους, κατά την οποία ταξίδεψαν από την Κούβα στη Ρωσία με την προοπτική εργασίας και υψηλών αποδοχών. Υπέγραψαν συμβόλαια στα ρωσικά, χωρίς να κατανοούν το περιεχόμενό τους, και βρέθηκαν να σκάβουν χαρακώματα στην Ουκρανία, όπου τραυματίστηκαν πριν εμπλακούν στις μάχες. Όλα αυτά οργανώθηκαν από δύο Ρωσίδες και μία Κουβανή, ενώ φιλοξενήθηκαν προσωρινά σε κοιτώνα σχολείου στην πόλη Ριαζάν, περίπου 200 χιλιόμετρα από τη Μόσχα.
Η κεντρική φιγούρα της στρατολόγησης είναι η 41χρονη Ρωσίδα ταξιδιωτική πράκτορας Γελένα Σμιρνόβα από το Ριαζάν. Από τις αρχές του 2023, άρχισε να δημοσιεύει αγγελίες στα ισπανικά στο Facebook και στη ρωσική πλατφόρμα VK στην ομάδα «Cubans in Moscow», προσφέροντας μηνιαίες απολαβές περίπου 200.000 ρούβλια (περίπου 2.000 δολάρια) και ελπίδα για ρωσική ιθαγένεια. Το ποσό αυτό θεωρείται εξαιρετικά υψηλό για τα δεδομένα της Κούβας.
Σύμφωνα με επιστολή του δικηγόρου της Σμιρνόβα, που αποκάλυψε η ερευνητική ομάδα του Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL), η ίδια προχρηματοδοτούσε αεροπορικά εισιτήρια, διαμονή και άλλα έξοδα στους Κουβανούς. Μετά την άφιξη και την υπογραφή των συμβολαίων στη Μόσχα, η Σμιρνόβα ή οι συνεργάτες της αντέγραφαν τα στοιχεία των τραπεζικών καρτών των Κουβανών και πραγματοποιούσαν «αρχική χρέωση» για να συμψηφίσουν τα έξοδα αυτά.
Μετά από 44 μήνες από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, υπολογίζεται ότι περίπου 700.000 άνδρες έχουν χρησιμοποιηθεί στα πεδία των μαχών από τη Ρωσία. Για να διατηρηθεί η ροή στρατιωτών, η Μόσχα έχει στρατολογήσει περίπου 12.000 Βορειοκορεάτες, ενώ οι ουκρανικές υπηρεσίες ασφαλείας αναφέρουν ότι οι Κουβανοί μισθοφόροι είναι «αρκετές χιλιάδες», χωρίς ακριβή δεδομένα. Εσωτερικό τηλεγράφημα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που δημοσιεύθηκε από το Reuters, εκτιμά τους Κουβανούς μισθοφόρους γύρω στους 5.000, με τις ΗΠΑ να κατηγορούν την κυβέρνηση της Κούβας για ενεργή υποστήριξη της στρατολόγησης στρατιωτών προς τη Ρωσία για οικονομικούς λόγους. Ουκρανοί αξιωματούχοι, μιλώντας στο Κογκρέσο, ανέφεραν ότι έως και 20.000 Κουβανοί βρίσκονται «σε αναμονή» για μετάβαση στη Ρωσία.
Η περίπτωση των Βέγκα και Βελάσκες επιβεβαιώνει παρόμοια περιστατικά όπως αυτό του Φρανκ Μανφούγκα, 36 ετών, ο οποίος συνελήφθη από ουκρανικές δυνάμεις τον Μάρτιο του 2024, μόλις τρεις μήνες μετά την ένταξή του στον ρωσικό στρατό. Σε συνεντεύξεις που παραχώρησε στην ουκρανική ερευνητική ομάδα «Schemes», αποκάλυψε ότι εξαπατήθηκε με την υπόσχεση εργασίας σε οικοδομή και τελικά αναγκάστηκε να πολεμήσει στο μέτωπο.
