ΠΟΥ: Η αντοχή των βακτηρίων στα αντιβιοτικά απειλεί την παγκόσμια υγεία
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) παρουσιάζει ανησυχητικά στοιχεία στην πρόσφατη έκθεσή του για το 2023, όπου μία στις έξι εργαστηριακά επιβεβαιωμένες βακτηριακές λοιμώξεις παγκοσμίως ήταν ανθεκτική σε κοινά αντιβιοτικά.
Από το 2018 έως το 2023, η αντοχή στα αντιβιοτικά αυξήθηκε σε πάνω από το 40% των συνδυασμών παθογόνων-αντιβιοτικών που παρακολουθούνται, με μέση ετήσια αύξηση 5-15%. Τα δεδομένα προέρχονται από περισσότερες από 100 χώρες και συλλέγονται μέσω του Παγκόσμιου Συστήματος Παρακολούθησης της Αντοχής στα Αντιμικροβιακά (GLASS).
Η έκθεση του ΠΟΥ για το 2025 παρουσιάζει εκτιμήσεις για την αντοχή σε 22 αντιβιοτικά, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία λοιμώξεων του ουροποιητικού, του γαστρεντερικού και του κυκλοφορικού συστήματος. Τα οκτώ κοινά βακτηριακά παθογόνα που εξετάζονται είναι: Acinetobacter spp., Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Neisseria gonorrhoeae, μη τυφοειδή Salmonella spp., Shigella spp., Staphylococcus aureus και Streptococcus pneumoniae.
Η αντοχή στα αντιβιοτικά παρουσιάζει σημαντικές γεωγραφικές διαφορές. Οι περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Ανατολικής Μεσογείου αντιμετωπίζουν την υψηλότερη αντοχή, με 1 στις 3 λοιμώξεις να είναι ανθεκτική. Στην Αφρική, το ποσοστό αντοχής φτάνει το 1 στις 5 λοιμώξεις. Οι περιοχές με αδύναμα συστήματα υγείας και περιορισμένες διαγνωστικές δυνατότητες αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη επιδείνωση.
«Η αντοχή στα αντιμικροβιακά ξεπερνά τις προόδους της σύγχρονης ιατρικής, απειλώντας την υγεία των οικογενειών σε όλο τον κόσμο», τόνισε ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ. Υπογράμμισε την ανάγκη για υπεύθυνη χρήση αντιβιοτικών, βελτίωση της πρόσβασης σε ποιοτικά φάρμακα, διαγνωστικά και εμβόλια, καθώς και την προώθηση της καινοτομίας για νέα αντιβιοτικά.
Η έκθεση επισημαίνει ως τη μεγαλύτερη απειλή τα ανθεκτικά αρνητικά κατά Γκραμ βακτήρια, όπως τα E. coli και K. pneumoniae, που συχνά προκαλούν σοβαρές λοιμώξεις του αίματος, οδηγώντας σε σήψη και θάνατο. Πάνω από το 40% των E. coli και πάνω από το 55% των K. pneumoniae παγκοσμίως παρουσιάζουν αντοχή στην πρώτη γραμμή θεραπείας, ενώ στην αφρικανική περιοχή το ποσοστό αυτό ξεπερνά το 70%.
Επιπλέον, άλλα ζωτικά αντιβιοτικά, όπως η καρβαπενέμη, χάνουν την αποτελεσματικότητά τους, περιορίζοντας τις θεραπευτικές επιλογές και αναγκάζοντας την εξάρτηση από ακριβότερα και λιγότερο προσβάσιμα αντιβιοτικά τελευταίας λύσης. Αυτά τα φάρμακα είναι συχνά απρόσιτα σε χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα, επιδεινώνοντας το πρόβλημα.
Η έκθεση του ΠΟΥ στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα: η αντοχή στα αντιβιοτικά αποτελεί παγκόσμια κρίση που απαιτεί άμεση και συντονισμένη δράση για την προστασία της δημόσιας υγείας.
