Νομικό Πλαίσιο για τις Προειδοποιήσεις Οδηγών για Μπλόκα της Τροχαίας

Στη σύλληψη δύο ατόμων, ηλικίας 29 και 55 ετών, που διαχειρίζονταν διαδικτυακές ομάδες με ενημερώσεις για μπλόκα της Τροχαίας στην Αττική, την Κρήτη και τη Θεσσαλονίκη, προχώρησε η Διεύθυνση Δίωξης Κυβερνοεγκλήματος.

Οι συλλήψεις πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα την Τρίτη, ενώ σχηματίστηκε δικογραφία για διέγερση σε διάπραξη εγκλημάτων και επικίνδυνες παραβάσεις στην οδική συγκοινωνία. Οι τρεις διαδικτυακές κοινότητες αριθμούσαν συνολικά πάνω από 201.000 μέλη, τα οποία ενημερώνονταν σε πραγματικό χρόνο για τα μπλόκα και την παρουσία ομάδων ΔΙΑΣ, ΟΠΚΕ, κ.ά.

Η πρακτική ορισμένων οδηγών να προειδοποιούν άλλους για ελέγχους της Τροχαίας, είτε με το αναβόσβημα των φώτων είτε μέσω κοινωνικών δικτύων και εφαρμογών ανταλλαγής μηνυμάτων όπως το Viber, Messenger ή WhatsApp, κινείται σε ένα νομικό «γκρίζο» πεδίο.

Ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) δεν απαγορεύει ρητά αυτή την ενημέρωση, ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις όπου μπορεί να θεωρηθεί παράβαση ή ακόμη και παρακώλυση αστυνομικού έργου. Συγκεκριμένα, το άρθρο 42 παράγραφος 4 του ΚΟΚ απαγορεύει τη χρήση των φώτων μεγάλης σκάλας με τρόπο που προκαλεί ενόχληση ή προειδοποιεί άλλους οδηγούς για την παρουσία ελέγχου.

Αυτοί που αναβοσβήνουν τα φώτα για να ενημερώσουν για μπλόκο κινδυνεύουν με διοικητικό πρόστιμο 100 ευρώ και θεωρούνται ότι παραβιάζουν τη σωστή χρήση των φώτων.

Πιο περίπλοκες είναι οι περιπτώσεις διαδικτυακής ενημέρωσης. Εάν οι αναρτήσεις γίνονται σε πραγματικό χρόνο με σκοπό την αποφυγή αστυνομικού ελέγχου, ενδέχεται να συνιστούν παρακώλυση του έργου των Αρχών, όπως προβλέπει το άρθρο 167Α του Ποινικού Κώδικα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αστυνομία έχει το δικαίωμα παρέμβασης, θεωρώντας ότι παρεμποδίζεται η επιβολή του νόμου και ευνοείται η παραβατικότητα.

Αντίθετα, η απλή προφορική ενημέρωση μεταξύ φίλων χωρίς δημόσιο ή οργανωμένο χαρακτήρα δεν συνιστά παράβαση, εφόσον δεν υπάρχει πρόθεση παρεμπόδισης του έργου της Τροχαίας.

Νομικά, οι κατηγορίες που μπορούν να αποδοθούν αφορούν τη «Διέγερση σε διάπραξη εγκλημάτων, βιαιοπραγίες ή διχόνοια» και τις «Επικίνδυνες παρεμβάσεις στην οδική συγκοινωνία» που δημιουργούν κίνδυνο για δημόσια ασφάλεια. Η ποινή μπορεί να φτάσει έως τη φυλάκιση ενός έτους ή χρηματική ποινή.

Στην πράξη, οι αρχές εστιάζουν σε περιπτώσεις συστηματικής και δημόσιας ενημέρωσης που υπονομεύουν την αποτελεσματικότητα των ελέγχων. Οι οδηγοί που προειδοποιούν μαζικά μέσω μέσων κοινωνικής δικτύωσης διατρέχουν μεγαλύτερο νομικό κίνδυνο από εκείνους που ενεργούν απομονωμένα.

Η Τροχαία υπενθυμίζει ότι οι έλεγχοι γίνονται για πρόληψη και ασφάλεια, και κάθε προσπάθεια αποφυγής ή παρεμπόδισής τους μπορεί να επιφέρει σοβαρές συνέπειες. Παρά το φαινομενικά αθώο της προειδοποίησης, αυτή μπορεί να υπονομεύσει τη νομιμότητα των ελέγχων και να θέσει σε κίνδυνο την οδική ασφάλεια.