ΕΕ: Προχωρά η σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού αερίου με ισχυρή πλειοψηφία
Με συντριπτική πλειοψηφία, το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, που συνεδρίασε στο Λουξεμβούργο, ενέκρινε τον νέο κανονισμό για τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου. Αυτή η κίνηση αποτελεί βασικό μέρος του σχεδίου REPowerEU, που στοχεύει στην ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία.
Ο κανονισμός θεσπίζει νομικά δεσμευτική απαγόρευση τόσο για το φυσικό αέριο μέσω αγωγών όσο και για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), με στόχο την πλήρη διακοπή των εισαγωγών από την 1η Ιανουαρίου 2028. Η πρόταση έχει ήδη λάβει την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και αναμένεται να επικυρωθεί στη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της ΕΕ.
Το Συμβούλιο επιβεβαίωσε την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου από την 1η Ιανουαρίου 2026, αλλά προβλέπει μια μεταβατική φάση για τα υφιστάμενα συμβόλαια. Συγκεκριμένα, τα βραχυπρόθεσμα συμβόλαια που έχουν συναφθεί πριν από τις 17 Ιουνίου 2025 μπορούν να συνεχιστούν έως τις 17 Ιουνίου 2026, ενώ τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια θα ισχύουν μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2028.
Τροποποιήσεις σε αυτά τα συμβόλαια θα επιτρέπονται μόνο για περιορισμένους λειτουργικούς λόγους και δεν θα μπορούν να αυξήσουν τις ποσότητες φυσικού αερίου, εκτός ορισμένων εξαιρέσεων για κράτη-μέλη χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα που έχουν πληγεί από αλλαγές στις οδούς προμήθειας.
Η απόφαση αυτή αποτελεί συνέχεια της Διακήρυξης των Βερσαλλιών τον Μάρτιο του 2022, όταν οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν να τερματίσουν το συντομότερο δυνατό την εξάρτησή τους από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Από τότε, οι εισαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου από τη Ρωσία έχουν μειωθεί σημαντικά. Ενώ οι εισαγωγές πετρελαίου έχουν πέσει κάτω από το 3% το 2025, το ρωσικό φυσικό αέριο εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει περίπου το 13% των εισαγωγών της ΕΕ, αξίας άνω των 15 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, γεγονός που εκθέτει την Ένωση σε κινδύνους όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια.
Για να αντιμετωπιστεί αυτή η ευαλωτότητα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε τον Μάιο του 2025 τον οδικό χάρτη REPowerEU, με στόχο τη σταδιακή απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια και την ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της ΕΕ.
Τον Ιούνιο του 2025, η Επιτροπή παρουσίασε την πρόταση για την κατάργηση των υπολειπόμενων εισαγωγών φυσικού αερίου μέσω αγωγών και LNG, με πλήρη απαγόρευση να ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2028.
