Ναυαρίνο 1827: Η τιμή και η στρατηγική πριν τη μεγάλη ναυμαχία
Όταν ο ρωσικός στόλος αναχώρησε από την Κρονστάδη, ο τσάρος Νικόλαος επιθεώρησε τα πλοία και απηύθυνε αυστηρή οδηγία στον ναύαρχο Χέιδεν και τους αξιωματικούς του: «Ελπίζω σε περίπτωση πολεμικών επιχειρήσεων να μεταχειριστείτε τον εχθρό κατά τον ρωσικό τρόπο» (Bogdanovitch: «La bataille de Navarin», σελ. 64). Στη ναυαρχίδα «Azof» βρισκόταν και ο νεαρός Ρώσος διπλωμάτης Κατακάζης, ελληνικής καταγωγής, που είχε οριστεί ως πολιτικός σύμβουλος για τα ελληνικά ζητήματα, ενώ παράλληλα ο Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος, πρόξενος της Ρωσίας στην Πάτρα, δραστηριοποιούνταν ως επιφανής Φιλικός.
Ο Άγγλος ναύαρχος Κόδριγκτον, έχοντας λάβει το σύνθημα από τον αδελφό του βασιλιά, αναχώρησε για τη Μεσόγειο με στόχο να αποτρέψει τις κινήσεις του αιγυπτιακού στόλου προς τον Μοριά. Όμως, όταν έφτασε στην Ύδρα, διαπίστωσε πως τουρκικά και αιγυπτιακά πλοία είχαν ήδη αγκυροβολήσει στον Κόλπο του Ναυαρίνου. Παρά την παρουσία του γαλλικού στόλου στη Μήλο, ο Κόδριγκτον απέφυγε να προβεί σε περαιτέρω ενέργειες.
Στις 20 Σεπτεμβρίου, έστειλε διακοίνωση στον Ταχίρ, διοικητή του οθωμανικού στόλου, όπου τον προειδοποιούσε πως οι τρεις μεγάλες δυνάμεις επιθυμούσαν τον τερματισμό του πολέμου ειρηνικά, αλλά δεν θα δίσταζαν να καταφύγουν στη βία. «Έστω και μία μόνη βολή αν βληθεί κατά της βρετανικής σημαίας τούτο θα σημάνει το μοιραίο τέλος του οθωμανικού στόλου». Ο Ταχίρ αγνόησε προκλητικά την προειδοποίηση, στέλνοντας τμήμα του στόλου προς την Ύδρα την ίδια μέρα.
Στις 10/22 Σεπτεμβρίου 1827, ο Γάλλος ναύαρχος Δεριγνί, σε συνεννόηση με τον Κόδριγκτον, συνάντησε τον Ιμπραήμ στο Νεόκαστρο. Ο Ιμπραήμ, περιστοιχισμένος από Τούρκους και Αιγύπτιους αξιωματούχους, δήλωσε ότι εκτελούσε απλά τις οδηγίες του Μοχάμετ Άλι, θετού πατέρα του. Παρά τις πιέσεις να σταματήσει τις πολεμικές ενέργειες, ο Αιγύπτιος στρατηγός τόνισε πως ο πρώτος του στόχος ήταν η καταστολή της ελληνικής επανάστασης, ξεκινώντας από την Ύδρα.
Στη συνάντηση συμφωνήθηκε ότι ο Ιμπραήμ θα αναμείνει οδηγίες από τον σουλτάνο, δεσμευόμενος να μην επιτεθεί στην Ύδρα μέχρι τότε, αρκεί οι Συμμάχοι να σταματήσουν τις ενέργειες των Τσορτς και Κόχραν στη Δυτική Ελλάδα. Καμία επίσημη συμφωνία δεν υπογράφηκε, καθώς κατά το οθωμανικό έθιμο ο λόγος τιμής του Ιμπραήμ θεωρήθηκε αρκετή εγγύηση.
Ωστόσο, τα νέα δεδομένα και η αμφιβολία για την πλήρη απραξία του Αιγύπτιου στρατηλάτη προμήνυαν την αναπόφευκτη σύγκρουση. Ο Ιμπραήμ γνώριζε πως δεν επιτρεπόταν να μετακινήσει δυνάμεις από τον Ναυαρίνο, αλλά η ένταση κλιμακωνόταν.
Η προετοιμασία και οι διπλωματικές προσπάθειες πριν τη ναυμαχία του Ναυαρίνου αποκαλύπτουν την πολύπλοκη ισορροπία δυνάμεων και το ηθικό υπόβαθρο μιας από τις πιο τιμημένες ναυμαχίες στην ιστορία.
