New York Times: Απόλυτη εξάρτηση Ευρώπης από τον Τραμπ και αδιέξοδα στην Ουκρανία

Μία από τις πιο ιδιόμορφες συναντήσεις στην ιστορία της διατλαντικής διπλωματίας πραγματοποιήθηκε στη Ουάσινγκτον τη Δευτέρα, όπου ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υποδέχτηκε Ευρωπαίους ηγέτες και τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Η σύνοδος χαρακτηρίστηκε ιστορική αλλά τα αποτελέσματά της κρίθηκαν ασαφή, καθώς οι Ευρωπαίοι επέστρεψαν με ανάμεικτα συναισθήματα. Οι επτά ευρωπαίοι ηγέτες διατήρησαν ενιαίο μέτωπο στήριξης προς τον Ζελένσκι και έλαβαν από τον Τραμπ μια ασαφή, αλλά σημαντική δήλωση πρόθεσης για μεταπολεμικές εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία.

Ωστόσο, απέφυγαν να ανοίξουν συζήτηση για εδαφικές παραχωρήσεις, όπως επιβεβαίωσε ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς. Παράλληλα, φάνηκαν να αποδέχονται σιωπηρά την εγκατάλειψη από πλευράς Τραμπ της απαίτησης για κατάπαυση του πυρός ως προϋπόθεση νέων διαπραγματεύσεων.

Αναλυτές σημειώνουν ότι αυτή η στάση διατηρεί τους Ευρωπαίους στην εξάρτηση από την πίστη του Τραμπ για προσωπική συμφωνία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, όπως συνέβη και μετά τη συνάντησή του με τον Πούτιν στην Αλάσκα.

Ο Γάλλος πρώην πρέσβης στις ΗΠΑ, Ζεράρ Αρό, χαρακτήρισε τις συναντήσεις ως «νίκη της κενής ασάφειας», επισημαίνοντας την απουσία δεσμευτικών αποφάσεων. Προειδοποίησε για τους κινδύνους που εγκυμονεί η έλλειψη σαφούς πλαισίου διαπραγματεύσεων με τη Μόσχα, καθώς το σενάριο μιας διαρκούς διαδικασίας «συζητήσεων χωρίς αποτέλεσμα» μπορεί να οδηγήσει σε παρεξηγήσεις και αδιέξοδα.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, αν και ακύρωσαν τις θερινές διακοπές τους για να ταξιδέψουν στην Ουάσινγκτον, το έκαναν κυρίως από φόβο μήπως ο Τραμπ πιέσει τον Ζελένσκι να αποδεχθεί μια μονόπλευρη συμφωνία «γη έναντι ειρήνης» με τη Ρωσία.

Ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, Νίκολας Μπερνς, υπογράμμισε ότι οι Ευρωπαίοι δεν εμπιστεύονται τη δέσμευση του Τραμπ για μια ανεξάρτητη Ουκρανία και δεν κατανοούν την «ακατανόητη γοητεία» που ασκεί πάνω του ο Πούτιν.

Κατά τη διάρκεια της συνόδου, ο Τραμπ επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Πούτιν για να συζητήσουν πιθανή διμερής συνάντηση με τον Ζελένσκι, με τον Ρώσο πρόεδρο να προτείνει τη Μόσχα ως τόπο διεξαγωγής, πρόταση που ο Τραμπ απέρριψε ευγενικά.

Σε στιγμιότυπο που κατέγραψε ανοικτό μικρόφωνο, ο Τραμπ είπε στον Εμανουέλ Μακρόν: «Νομίζω ότι θέλει να κάνει μια συμφωνία για μένα. Όσο τρελό κι αν ακούγεται». Ο Μακρόν, αν και διατήρησε αισιοδοξία για τις προθέσεις Τραμπ, χαρακτήρισε την επόμενη ημέρα τον Πούτιν «τέρας» που χρειάζεται να καταβροχθίζει γείτονες για να επιβιώσει.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες φάνηκαν να ακολουθούν κοινή στρατηγική διαχείρισης του Τραμπ. Ο καγκελάριος Μερτς δήλωσε ότι η ενότητα ικανοποίησε τον Αμερικανό πρόεδρο. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ τόνισε ότι ο Τραμπ εμφανίστηκε δεκτικός σε αμερικανικό ρόλο σε πολυεθνική ειρηνευτική δύναμη για την Ουκρανία, ενώ επιβεβαίωσε ότι κρίσιμα ζητήματα όπως εδάφη, ανταλλαγές αιχμαλώτων και η επιστροφή παιδιών που έχουν απαχθεί στη Ρωσία θα συζητηθούν.

Από τη σύνοδο του Μαρτίου στο Λονδίνο, η Ευρώπη έχει προβεί σε σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως η αύξηση των στρατιωτικών προϋπολογισμών, ο συντονισμός πυρηνικών δογμάτων Βρετανίας και Γαλλίας, η αμυντική συνθήκη Βρετανίας-Γερμανίας και η δημιουργία ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοδότησης εξοπλιστικών δαπανών.

Παρά αυτά, η τύχη της διατλαντικής συμμαχίας εξαρτάται ακόμη από έναν πρόεδρο που μπορεί να αλλάξει απρόβλεπτα στάση, καθώς την ίδια ημέρα της συνόδου εμφανίστηκε ευγενικός, αλλά η επόμενη συνάντησή του με τον Πούτιν αναμένεται να διαμορφώσει νέες ισορροπίες.

Όπως σχολίασε ο Νίκολας Μπερνς, «ο πρόεδρος Τραμπ ήταν αποτελεσματικός στο να πείσει τους συμμάχους να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, αλλά απέτυχε να ηγηθεί απέναντι στη μεγαλύτερη απειλή για το μέλλον της συμμαχίας – έναν εκδικητικό και βίαιο Βλαντίμιρ Πούτιν».