Οι Ευρωπαίοι απόλυτα εξαρτημένοι από τον Τραμπ στη σύνοδο για την Ουκρανία

Μία από τις πιο ασυνήθιστες συναντήσεις στη διατλαντική διπλωματία πραγματοποιήθηκε χθες στην Ουάσινγκτον, όπου ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υποδέχτηκε Ευρωπαίους ηγέτες μαζί με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Η σύνοδος χαρακτηρίστηκε ιστορική, αλλά τα αποτελέσματά της ήταν τουλάχιστον ασαφή. Σύμφωνα με τους New York Times, οι Ευρωπαίοι επέστρεψαν στις πρωτεύουσές τους με ανάμεικτα συναισθήματα, καθώς αναλυτές και διπλωμάτες προσπαθούσαν να αποκρυπτογραφήσουν τα μηνύματα.

Οι επτά ηγέτες της Ευρώπης παρουσίασαν ενιαίο μέτωπο στήριξης προς τον Ζελένσκι, ενώ ο Τραμπ έδωσε μια ασαφή, αλλά σημαντική δήλωση πρόθεσης για μεταπολεμικές εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία. Ωστόσο, όπως τόνισε ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς, απέφυγαν να ανοίξουν συζήτηση για εδαφικές παραχωρήσεις.

Παράλληλα, αποδέχτηκαν σιωπηρά την εγκατάλειψη από τον Τραμπ της απαίτησης για κατάπαυση του πυρός ως προϋπόθεση για τις νέες διαπραγματεύσεις. Αναλυτές εκτιμούν πως αυτή η στάση αφήνει την Ευρώπη εξαρτημένη από την πίστη του Τραμπ σε μια προσωπική συμφωνία με τον Πούτιν, όπως συνέβη και στην προηγούμενη συνάντησή του με τον Ρώσο πρόεδρο στην Αλάσκα.

Ο Γάλλος πρώην πρέσβης στις ΗΠΑ Ζεράρ Αρό χαρακτήρισε τη συνάντηση «νίκη της κενής ασάφειας», επισημαίνοντας την απουσία δεσμευτικών αποφάσεων. Προειδοποίησε ότι η έλλειψη σαφούς πλαισίου διαπραγματεύσεων με τη Μόσχα εγκυμονεί κινδύνους, καθώς μια διαρκής διαδικασία χωρίς αποτέλεσμα μπορεί να οδηγήσει σε αδιέξοδα.

Η ανησυχία των Ευρωπαίων αποτυπώνεται και στην ακύρωση των θερινών διακοπών τους για να ταξιδέψουν στην Ουάσινγκτον. Σύμφωνα με διπλωμάτες, ο φόβος δεν ήταν η ευκαιρία για ειρήνη, αλλά η πιθανότητα ο Τραμπ να ασκήσει πιέσεις στον Ζελένσκι για μια μονόπλευρη συμφωνία «γη έναντι ειρήνης» με τη Ρωσία.

Ο πρώην Αμερικανός πρέσβης στο ΝΑΤΟ, Νίκολας Μπερνς, επισήμανε πως οι Ευρωπαίοι δεν εμπιστεύονται τη δέσμευση του Τραμπ για μια ελεύθερη Ουκρανία ούτε κατανοούν την «ακατανόητη γοητεία» που ασκεί στον Πούτιν.

Κατά τη διάρκεια της συνόδου, ο Τραμπ επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Πούτιν για πιθανή διμερή συνάντηση με τον Ζελένσκι και τριμερή με τη δική του συμμετοχή. Ο Πούτιν πρότεινε τη Μόσχα ως τόπο διεξαγωγής, αλλά ο Τραμπ αρνήθηκε ευγενικά.

Σε ένα στιγμιότυπο που κατέγραψε ανοικτό μικρόφωνο, ο Τραμπ σχολίασε στον Εμανουέλ Μακρόν: «Νομίζω ότι θέλει να κάνει μια συμφωνία για μένα. Όσο τρελό κι αν ακούγεται». Ο Μακρόν, παρά τον αισιόδοξο τόνο για την πεποίθηση του Τραμπ, χαρακτήρισε την επομένη τον Πούτιν «τέρας» που χρειάζεται να καταβροχθίζει γείτονες για να επιβιώσει.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες παρουσίασαν ενιαίο μέτωπο στη διαχείριση του Τραμπ. Ο Μερτς δήλωσε πως όλοι υποστήριξαν κοινές θέσεις, ικανοποιώντας τον Αμερικανό πρόεδρο.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, υποστηρικτής της δημιουργίας πολυεθνικής ειρηνευτικής δύναμης για την Ουκρανία, ανέφερε ότι ο Τραμπ εμφανίστηκε δεκτικός σε αμερικανικό ρόλο σε αυτή την πρωτοβουλία. Τόνισε επίσης ότι κρίσιμα ζητήματα όπως τα εδάφη, η ανταλλαγή αιχμαλώτων και η επιστροφή παιδιών που απήχθησαν στη Ρωσία θα συζητηθούν.

Από τη σύνοδο του Λονδίνου τον Μάρτιο μέχρι σήμερα, η Ευρώπη προχώρησε σε σημαντικά βήματα, όπως η αύξηση στρατιωτικών προϋπολογισμών, ο συντονισμός πυρηνικών δογμάτων Βρετανίας και Γαλλίας, η αμυντική συμφωνία Βρετανίας-Γερμανίας και η δημιουργία μηχανισμού της ΕΕ για κοινή χρηματοδότηση εξοπλισμών.

Παρά αυτά, η τύχη της διατλαντικής συμμαχίας παραμένει στα χέρια ενός Αμερικανού προέδρου, που μπορεί να αλλάξει στάση απρόβλεπτα μετά την επόμενη συνάντησή του με τον Πούτιν.

Όπως σχολίασε ο Νίκολας Μπερνς, «ο πρόεδρος Τραμπ ήταν αποτελεσματικός στο να πείσει τους συμμάχους να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, αλλά απέτυχε να ηγηθεί απέναντι στη μεγαλύτερη απειλή για το μέλλον της συμμαχίας -έναν εκδικητικό και βίαιο Βλαντίμιρ Πούτιν».