Το βάρος του πολέμου στην Ουκρανία: Ποιος και πόσο πληρώνει;
Καθώς οι συνομιλίες για το μέλλον της Ουκρανίας συνεχίζονται, το ερώτημα «ποιος πληρώνει και πόσο» αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Η σύγκριση των αμυντικών δαπανών μεταξύ Ουκρανίας, ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης αποκαλύπτει τεράστιες διαφορές και ανισότητες.
Το ουκρανικό Κοινοβούλιο ενέκρινε τον Νοέμβριο στρατιωτικό προϋπολογισμό ρεκόρ ύψους 2,23 τρισ. γρίβνων (45,9 δισ. ευρώ) για το 2025, που αντιστοιχεί στο 26,3% του ΑΕΠ και στο 55% του συνολικού προϋπολογισμού. Με αναθεώρηση τον Ιούλιο, το ποσό αυξήθηκε κατά 412,3 δισ. γρίβνες (8,6 δισ. ευρώ), φτάνοντας το 31% του ΑΕΠ και το 67% των κρατικών δαπανών. Η Ουκρανία επενδύει σχεδόν το ένα τρίτο του ΑΕΠ της στην άμυνα, ενώ το συνολικό κόστος του πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της ανοικοδόμησης και των ανθρωπιστικών αναγκών, αγγίζει τα 700 δισ. ευρώ.
Αντίθετα, η ΕΕ έχει δεσμεύσει περίπου 72 δισ. ευρώ για την περίοδο 2022-2024, που αντιστοιχεί σε μόλις 0,3% του ετήσιου ΑΕΠ της. Οι ΗΠΑ έχουν διαθέσει 66,9 δισ. δολάρια (57,3 δισ. ευρώ), ποσό ίσο με 0,08% του αμερικανικού ΑΕΠ. Παρόλο που οι απόλυτοι αριθμοί είναι μεγάλοι, το οικονομικό βάρος για τις δυτικές οικονομίες είναι συγκριτικά μικρότερο.
Σε ατομικό επίπεδο, η επιβάρυνση για τον Ουκρανό πολίτη είναι μεγάλη: για τα έτη 2022-2024, κάθε πολίτης έχει «πληρώσει» περίπου 3.424 ευρώ, δηλαδή 1.312 ευρώ ετησίως. Με μέσο μισθό στα 3.500 ευρώ, αυτό ισοδυναμεί με το ένα τρίτο του εισοδήματος.
Στις ΗΠΑ, η αντίστοιχη επιβάρυνση ανά πολίτη είναι μόλις 108 ευρώ ετησίως, ενώ στην ΕΕ φτάνει τα 95 ευρώ, με μέσους μισθούς 56.880 ευρώ και 29.600 ευρώ αντίστοιχα. Η σύγκριση αυτή αναδεικνύει το δυσβάσταχτο βάρος που σηκώνουν οι Ουκρανοί.
Πέραν της άμυνας, η Ουκρανία αντιμετωπίζει τεράστιες ανάγκες ανοικοδόμησης. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι για την επόμενη δεκαετία απαιτούνται 448,6 δισ. ευρώ, σχεδόν εννέα φορές πάνω από τον στρατιωτικό προϋπολογισμό του 2025. Οι ζημιές σε υποδομές ανέρχονται σε 150 δισ. ευρώ, με τα σπίτια να έχουν απώλειες 48,8 δισ. ευρώ, επηρεάζοντας 2,5 εκατομμύρια νοικοκυριά. Οι ανάγκες στον τομέα των μεταφορών και της ενέργειας ξεπερνούν τα 125 δισ. ευρώ.
Η ανισορροπία μεταξύ του βάρους που σηκώνει η Ουκρανία και των δυτικών συμμάχων της τροφοδοτεί συζητήσεις για τη δίκαιη κατανομή του κόστους. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει θέσει το ερώτημα «ποιος πληρώνει τι», υπογραμμίζοντας τις γεωπολιτικές προεκτάσεις της οικονομικής στήριξης.
Ωστόσο, το πραγματικό κόστος του πολέμου δεν μπορεί να μετρηθεί μόνο με χρήματα. Οι ανθρώπινες απώλειες, οι εκτοπισμένες οικογένειες και οι κατεστραμμένες κοινότητες αποτελούν το βαρύτερο φορτίο, ένα τίμημα που ξεπερνά κάθε οικονομική ανάλυση.
