Δημογραφική Καταστροφή: Μείωση Πληθυσμού κατά 500.000 και Κατέρρευση των Γεννήσεων στην Ελλάδα

Το Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας προειδοποιεί ότι τις επόμενες τρεις δεκαετίες η Ελλάδα θα συνεχίσει να χάνει πληθυσμό και θα γηράσκει, με το ισοζύγιο γεννήσεων-θανάτων να παραμένει αρνητικό.

Στην ανάλυση με τίτλο «Δημογραφικό και υπογεννητικότητα στην Ελλάδα σήμερα», η επίκουρη καθηγήτρια Ιφιγένεια Κοκκάλη επισημαίνει την κατάρρευση των γεννήσεων το 2023, που έφτασαν μόλις τις 72.300, περίπου τις μισές σε σχέση με το μέσο όρο της περιόδου 1951-1970.

«Οι λόγοι για αυτή την κατάρρευση δεν περιορίζονται μόνο στη δημογραφία, αλλά αντικατοπτρίζουν ευρύτερες κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Από το 2011 έως το 2024, το αρνητικό φυσικό ισοζύγιο (γεννήσεις μείον θάνατοι), μαζί με το αρνητικό μεταναστευτικό ισοζύγιο, οδήγησαν στη μείωση του πληθυσμού κατά σχεδόν 500.000 άτομα.

Η Ελλάδα καταγράφει έναν από τους χαμηλότερους δείκτες γονιμότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη διαγενεακή γονιμότητα να κυμαίνεται στα 1,3-1,4 παιδιά ανά γυναίκα για τις γενιές του 1980, πολύ κάτω από το κρίσιμο όριο αναπαραγωγής των 2,07 παιδιών.

Παράλληλα, η χώρα γερνά με το 23% των κατοίκων να είναι άνω των 65 ετών. Το 2023, οι ηλικιωμένοι ξεπέρασαν κατά σχεδόν 1 εκατομμύριο τους νέους ηλικίας 0-14 ετών.

Επιπλέον, η ατεκνία αυξάνεται σταθερά, με περίπου 1 στα 5 άτομα γύρω από τη γενιά του 1980 να μην αποκτούν παιδιά.

Η μείωση του πληθυσμού ξεκίνησε από το 2011, παρά το γεγονός ότι από το 1991 έως το 2010 η μαζική είσοδος μεταναστών είχε δημιουργήσει θετικό ισοζύγιο και τόνωσε τη δημογραφική δυναμική της χώρας.

Η οικονομική κρίση άλλαξε ριζικά το σκηνικό. Από το 2011 και μετά, το ισοζύγιο μεταναστευτικών ροών έγινε αρνητικό, καθώς πολλοί οικονομικοί μετανάστες επέστρεψαν στις χώρες τους και οι νέοι Έλληνες ηλικίας 25-45 ετών άρχισαν να αποδημούν σε αναζήτηση καλύτερων ευκαιριών.

Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, όπου το πλαίσιο ζωής ωθεί τους νέους είτε να φύγουν είτε να επιλέξουν ατεκνία, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το μέλλον της χώρας.