Συνταγογραφούμενη ευτυχία: Η νέα πραγματικότητα της ψυχοφαρμακευτικής κανονικοποίησης

Η καραντίνα αποτέλεσε το πρώτο σημείο καμπής για την ευρεία αποδοχή των ψυχοφαρμάκων στην κοινωνία μας. Τα memes που κυκλοφορούσαν εκείνη την περίοδο, όπως αυτό με την Τζούλι Αντριους να τρέχει ευτυχισμένη στα λιβάδια υπό τον τίτλο «Xanax» ή η χιουμοριστική αναπαράσταση του αγχολυτικού σε μορφή ροζ παγωτού, αντικατόπτριζαν την ανάγκη για ψυχική ανάπαυλα. Ωστόσο, πίσω από το γέλιο υπήρχε η ανησυχία: μήπως η αποδοχή αυτή σηματοδοτεί μια σιωπηρή παραίτηση στη χρήση ψυχοφαρμάκων ως λύση σε καθημερινά προβλήματα;

Τα επίσημα στοιχεία επιβεβαιώνουν την ανησυχία αυτή. Στην Ελλάδα, το 2021 καταγράφηκε αύξηση 46,65% στις πωλήσεις του πιο δημοφιλούς αγχολυτικού σε σχέση με το 2014, με 336.300 τεμάχια να διατίθενται μηνιαίως έναντι 229.325 πριν από επτά χρόνια. Η τάση αυτή δεν περιορίζεται εθνικά, καθώς παγκοσμίως οι πωλήσεις των ψυχοφαρμάκων συνεχίζουν να αυξάνονται σταθερά, παρά τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων λόγω πανδημίας.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, περισσότερες από 86 εκατομμύρια συνταγές εκδόθηκαν το περασμένο έτος για το αλπραζολάμη, ένα φάρμακο που αντιμετωπίζει άμεσα τα συμπτώματα άγχους, κρίσεις πανικού, δύσπνοια, ταχυκαρδία και αϋπνία. Η ευρεία χρήση του καταδεικνύει ότι τα συμπτώματα αυτά έχουν γίνει μέρος της καθημερινότητας μιας ολόκληρης γενιάς.

Η νέα αυτή πραγματικότητα εγείρει σημαντικά ερωτήματα για το μέλλον της ψυχικής υγείας και της κοινωνικής συνοχής. Είναι η συνταγογραφούμενη ευτυχία ένδειξη προόδου στην αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών ή μήπως η πιο ζεν εκδοχή της παραίτησης από την αναζήτηση βαθύτερων λύσεων;