Συνταγογραφούμενη ευτυχία: Η νέα κανονικότητα των ψυχοφαρμάκων

Η πρώτη φορά που προβληματίστηκα για την κανονικοποίηση των ψυχοφαρμάκων ήταν στην καραντίνα, όταν τα memes με την Τζούλι Αντριους να τρέχει στα λιβάδια κάτω από τον ουρανό που έγραφε «Xanax» έγιναν viral. Ή εκείνο το αστείο με το ροζ παγωτό-χωνάκι που αντιπροσώπευε το ίδιο φάρμακο – μια γλυκιά απόδραση στην απάθεια των σκοτεινών ημερών της πανδημίας.

Μέσα μου χτύπαγε έντονα το καμπανάκι: αν πολλοί γελάμε με τέτοια αστεία, μήπως σιωπηρά αποδεχόμαστε ότι «είμαστε όλοι για ψυχοφάρμακα»; Η αλήθεια είναι πως ήμασταν.

Τα στοιχεία μιλούν καθαρά. Το 2021, στην Ελλάδα, οι πωλήσεις του πιο διάσημου αγχολυτικού αυξήθηκαν κατά 46,65% σε σύγκριση με το 2014 – από 229.325 σε 336.300 τεμάχια τον μήνα. Και παρότι η πανδημία έχει παρέλθει, οι πωλήσεις συνεχίζουν να ανεβαίνουν σταθερά, όχι μόνο εδώ αλλά παγκοσμίως.

Στις ΗΠΑ, πέρυσι εκδόθηκαν πάνω από 86 εκατομμύρια συνταγές για αλπραζολάμη, το μαγικό χάπι που καταπραΰνει άμεσα το άγχος, τις κρίσεις πανικού, τη δύσπνοια, την ταχυκαρδία και την αϋπνία. Πώς να μην γίνει mainstream ένα φάρμακο που αγγίζει τα πιο κοινά συμπτώματα μιας ολόκληρης γενιάς;

Είναι αυτή η νέα εποχή της «συνταγογραφούμενης ευτυχίας» μια μορφή προόδου, όπου η επιστήμη ανακουφίζει τις ψυχικές μάχες μας; Ή μήπως η πιο ζεν εκδοχή της παραίτησης, όπου η κοινωνία επιλέγει να ρυθμίζεται νευροχημικά, αποδεχόμενη την κατάσταση αντί να την αντιμετωπίζει;