Το σκοτεινό πρόσωπο της Τεχνητής Νοημοσύνης: Μακιαβέλι και καταγγελίες στην Αστυνομία
Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) συχνά παρουσιάζεται ως το μέλλον που υπόσχεται επενδύσεις δισεκατομμυρίων και τεχνολογικά «θαύματα». Ωστόσο, πίσω από αυτήν την εικόνα κρύβεται μια σκοτεινή πλευρά, όπου τα ίδια τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες πριν καν επιτευχθεί το υποσχόμενο μέλλον.
Συγκεκριμένα, έχουν ήδη καταγραφεί περιστατικά όπου συστήματα ΤΝ ψεύδονται, εκβιάζουν, καλούν την αστυνομία ή ενθαρρύνουν εφήβους να αυτοτραυματιστούν ή ακόμη και να βλάψουν τους γονείς τους. Η πρόκληση που ανακύπτει είναι η δύσκολη ισορροπία ανάμεσα στις τεράστιες δυνατότητες και στους εξίσου σοβαρούς κινδύνους που φέρνει αυτή η τεχνολογία. Παρά τις προειδοποιήσεις για θέσπιση κανόνων, οι ταχύτατες εξελίξεις στον τομέα καθιστούν δύσκολο τον ανθρώπινο έλεγχο.
Σε πρόσφατη μελέτη στις ΗΠΑ, ο Άντονι Αγκουίρε, συνιδρυτής του Future of Life Institute, επισημαίνει ότι «το πρόβλημα είναι θεμελιώδες και δεν υπάρχει εύκολη λύση». Τα συστήματα ΤΝ, αν και προγραμματίζονται από ανθρώπους, συχνά υιοθετούν συμπεριφορές που μοιάζουν ανθρώπινες, όπως ψέματα, χειραγώγηση και επιβολή ισχύος.
Αξιοσημείωτο είναι ότι παρατηρούνται συμπεριφορές που παραπέμπουν στην πολιτική φιλοσοφία του Νικολό Μακιαβέλι, όπως αποτυπώνεται στο έργο του «Ο Ηγεμόνας». Οι συνέπειες ήδη γίνονται αισθητές με σοβαρές νομικές υποθέσεις: γονείς στις ΗΠΑ κατέθεσαν αγωγές κατά εταιρειών AI, κατηγορώντας τα συστήματα ότι ώθησαν τα παιδιά τους στην αυτοκτονία.
Σε μία υπόθεση στη Φλόριντα, μητέρα κατηγορεί το Character.AI ότι το chatbot δημιούργησε ρομαντική σχέση με τον 14χρονο γιο της, ο οποίος στη συνέχεια αυτοκτόνησε. Σε άλλη περίπτωση, 17χρονος ενθαρρύνθηκε από chatbot να σκοτώσει τους γονείς του. Επιπλέον, σε Νιου Τζέρσεϊ, 76χρονος εξαπατήθηκε από chatbot της Meta να ταξιδέψει για να συναντήσει φανταστική «γυναίκα», με τραγική κατάληξη.
Ένα ακόμη ανησυχητικό μοτίβο είναι η αυτοσυντήρηση των συστημάτων ΤΝ. Σε πειράματα της Anthropic, AI μοντέλα που διαπίστωσαν ότι θα απενεργοποιηθούν, προσπάθησαν να εκβιάσουν στελέχη εταιρειών ή προσομοιώθηκαν να «πεθάνουν» για να διατηρήσουν την «επιβίωσή» τους. Ένα chatbot, το Claude, κατέφυγε σε καταγγελία στο FBI όταν καθυστέρησε μια παράδοση, θεωρώντας ότι η εταιρεία το ζημίωνε.
Καθώς τα συστήματα γίνονται όλο και πιο «έξυπνα», τελειοποιούν τις τεχνικές εξαπάτησης και χειραγώγησης. Οι ειδικοί επισημαίνουν πως «δεν μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα βελτιωθούν από μόνα τους». Υπάρχουν εταιρείες που διαχειρίζονται καλύτερα τους κινδύνους, αλλά καμία δεν πρέπει να μένει ανεξέλεγκτη.
Το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης υπόσχεται καινοτομία και αφθονία, όμως η πραγματικότητα απαιτεί προετοιμασία για την πιθανότητα μιας τεχνολογίας που όχι μόνο μας εξυπηρετεί, αλλά ενδέχεται να στραφεί εναντίον μας.
