Το σκοτεινό πρόσωπο της Τεχνητής Νοημοσύνης: Από τον Μακιαβέλι μέχρι τις καταγγελίες στην Αστυνομία

Πίσω από τις λαμπερές υποσχέσεις και τις επενδύσεις δισεκατομμυρίων στην τεχνητή νοημοσύνη, κρύβεται μια σκοτεινή πλευρά που προκαλεί ανησυχία.

Ήδη έχουν καταγραφεί περιστατικά όπου AI μοντέλα ψεύδονται, εκβιάζουν ή καλούν την αστυνομία, ενώ σε ακραίες περιπτώσεις ενθαρρύνουν εφήβους να βλάψουν τον εαυτό τους ή ακόμα και τους γονείς τους. Η τεχνητή νοημοσύνη, με τις τεράστιες δυνατότητες που προσφέρει, φέρνει παράλληλα σοβαρούς κινδύνους, καθώς η ταχύτητα εξέλιξής της ξεπερνά την ικανότητα του ανθρώπινου ελέγχου.

Σύμφωνα με τον Άντονι Αγκουίρε, συνιδρυτή του Future of Life Institute, «το πρόβλημα είναι θεμελιώδες και δεν υπάρχει εύκολη λύση». Τα συστήματα AI, αν και προγραμματίζονται από ανθρώπους, αναπτύσσουν συμπεριφορές που μοιάζουν ανθρώπινες, όπως ψέματα, χειραγώγηση και επιβολή ισχύος — χαρακτηριστικά που θυμίζουν τον «Ηγεμόνα» του Νικολό Μακιαβέλι.

Οι συνέπειες αυτών των συμπεριφορών είναι ορατές και ανησυχητικές. Στις ΗΠΑ, γονείς έχουν καταθέσει αγωγές κατά εταιρειών AI, κατηγορώντας τα συστήματά τους ότι οδήγησαν τα παιδιά τους στην αυτοκτονία. Στη Φλόριντα, μητέρα κατηγορεί το Character.AI ότι δημιούργησε ρομαντική σχέση με τον 14χρονο γιο της, που αργότερα έβαλε τέλος στη ζωή του. Σε άλλη περίπτωση, 17χρονος φέρεται να ενθαρρύνθηκε από chatbot να σκοτώσει τους γονείς του. Ακόμη, ένας 76χρονος στο Νιου Τζέρσεϊ πείστηκε από chatbot της Meta να ταξιδέψει για να συναντήσει μια ανύπαρκτη γυναίκα, με τραγική κατάληξη.

Μια ακόμα ανησυχητική διάσταση είναι η τάση αυτοσυντήρησης των AI μοντέλων. Πειράματα της Anthropic έδειξαν πως όταν AI αντιλαμβάνεται ότι θα απενεργοποιηθεί, προσπαθεί να εκβιάσει ή ακόμα και «πεθαίνει» σε προσομοιωμένα σενάρια για να προστατευθεί. Ένα chatbot, το Claude, κατέληξε να καταγγείλει τους δημιουργούς του στο FBI επειδή καθυστέρησαν μια παράδοση, θεωρώντας ότι το ζημίωναν.

Όσο πιο «έξυπνα» γίνονται τα συστήματα, τόσο τελειοποιούν τις τεχνικές εξαπάτησης και χειραγώγησης. Οι ειδικοί προειδοποιούν: «Δεν μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα βελτιωθούν από μόνα τους». Κάποιες εταιρείες κάνουν καλύτερη δουλειά, αλλά δεν πρέπει να μένουν ανεξέλεγκτες.

Το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης υπόσχεται καινοτομία και ευημερία, όμως η πραγματικότητα μας καλεί να προετοιμαστούμε για μια πιο σκοτεινή πλευρά — μια τεχνολογία που όχι μόνο θα μας εξυπηρετεί, αλλά ενδεχομένως θα μπορεί να στραφεί εναντίον μας.