Αναγεννητική Οδοντιατρική: Η Επανάσταση με Εργαστηριακά Δόντια από Κύτταρα Ασθενούς
Ο φόβος του οδοντιάτρου είναι κοινός, και η αντικατάσταση δοντιού συχνά σημαίνει χειρουργική επέμβαση με εμφυτεύματα τιτανίου και μακρά αναμονή μέχρι την ολοκληρωτική σταθεροποίησή τους.
Ωστόσο, ομάδες επιστημόνων ανά τον κόσμο εργάζονται για την καλλιέργεια πραγματικών βιολογικών δοντιών, που προέρχονται από τα ίδια τα κύτταρα του ασθενούς και μπορούν να εμφυτευτούν στη γνάθο του.
Στο King’s College του Λονδίνου, η δρ Άνα Αντζελόβα Βολπόνι ηγείται της αναγεννητικής οδοντιατρικής εδώ και σχεδόν 20 χρόνια. Το 2013, η ομάδα της πέτυχε για πρώτη φορά την ανάπτυξη δοντιού με τη χρήση κυττάρων ανθρώπων και ποντικιών.
Φέτος, η δρ Βολπόνι παρουσίασε σημαντική πρόοδο στην ανάπτυξη υλικού που μιμείται το φυσικό στοματικό περιβάλλον, επιτρέποντας καλύτερη επικοινωνία των κυττάρων κατά τη δημιουργία δοντιού. Η χρήση υδρογέλης ως ικριώματος, αντί για κολλαγόνο, αποτελεί καθοριστικό βήμα προς την αντικατάσταση των κυττάρων ποντικιού με ανθρώπινα.
Η ιδέα της εργαστηριακής δημιουργίας δοντιών ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980, όμως η ομάδα της Βολπόνι επεξεργάστηκε για πρώτη φορά ενήλικα ανθρώπινα κύτταρα ούλων σε συνδυασμό με προγονικά κύτταρα ποντικιού, δημιουργώντας ένα «τρίπτυχο» που επιτρέπει την ανάπτυξη δοντιού μέσω κυτταρικής συνομιλίας μέσα σε κατάλληλο περιβάλλον.
Στην πιο πρόσφατη μελέτη, τα κύτταρα εμβρύων ποντικιών αναμειγνύονται και καλλιεργούνται μέσα σε υδρογέλη για οκτώ ημέρες, σχηματίζοντας οδοντοειδείς δομές που αργότερα εμφυτεύονται σε ποντίκια και εξελίσσονται σε πλήρη δόντια με ρίζες και αδαμαντίνη.
Παρά τα εμπόδια που απομένουν για την εφαρμογή της τεχνικής σε ανθρώπους, το νέο υλικό βελτιώνει σημαντικά την επικοινωνία των κυττάρων που σχηματίζουν το δόντι. Η αντικατάσταση των εμβρυϊκών κυττάρων ποντικού με ενήλικα ανθρώπινα παραμένει ζητούμενο.
Η δρ Βολπόνι προβλέπει δύο πιθανές εφαρμογές: είτε την εμφύτευση δοντιού σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης στη θέση του χαμένου δοντιού ώστε να συνεχίσει να αναπτύσσεται φυσιολογικά, είτε την πλήρη καλλιέργεια και χειρουργική εμφύτευση του στο εργαστήριο.
Τα πλεονεκτήματα ενός βιολογικού δοντιού είναι σημαντικά. Θα απορροφάται από τον οργανισμό χωρίς φλεγμονές ή απορρίψεις, και θα έχει αίσθηση και λειτουργία όπως το φυσικό δόντι, σε αντίθεση με τα εμφυτεύματα που είναι σταθερά αλλά μη ελαστικά και χωρίς αίσθηση.
Η αναγεννητική οδοντιατρική υπόσχεται να μεταμορφώσει ριζικά την αντιμετώπιση της απώλειας δοντιών, φέρνοντας την εποχή της πλήρους βιολογικής αποκατάστασης πιο κοντά από ποτέ.
