Αποκωδικοποιώντας το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι μετά από 360 χρόνια
Για πάνω από τρεις αιώνες, το «κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι» του Γιοχάνες Βερμέερ έχει καθηλώσει το κοινό με το έντονο βλέμμα της, αλλά η ταυτότητά της παρέμενε μυστήριο.
Ο ιστορικός Andrew Graham-Dixon, σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα Sunday Times, αποκάλυψε ότι πιθανόν το κορίτσι να είναι η 10χρονη τότε Μαγδαληνή, κόρη των Pieter van Ruijven και Maria de Knuijt, που υπήρξαν προστάτες του ζωγράφου. Οι δυο τους ήταν μέλη μιας προτεσταντικής αίρεσης, του αρμιανισμού, και η κόρη τους πιθανότατα απεικονίζεται ντυμένη ως Μαρία Μαγδαληνή, μια πιστή οπαδός του Ιησού Χριστού.
Ο Graham-Dixon τόνισε πως η κοπέλα στο έργο «στρέφεται, με τέτοιο βάθος συναισθήματος, προς τον Ιησού Χριστό», υπογραμμίζοντας τη θρησκευτική σημασία της εικονογράφησης.
Ο ζωγράφος είχε στενή σχέση με το ζεύγος van Ruijven, ειδικά με τη Maria de Knuijt, η οποία ήταν μέλος και μιας πιο ριζοσπαστικής ομάδας των κολλεγιανιστών, που προωθούσαν ειρηνισμό, δημοκρατία και φιλανθρωπία. Ο Βερμέερ συμμετείχε ενεργά στις συγκεντρώσεις αυτών των ομάδων, γεγονός που επηρέασε καίρια το έργο του.
Στο νέο του βιβλίο «Vermeer: A Life Lost and Found», που θα κυκλοφορήσει τον Οκτώβριο, ο Graham-Dixon αναλύει πως οι θρησκευτικές πεποιθήσεις των προστάτων του ζωγράφου ενέπνευσαν κάθε του πίνακα.
Αν και η δημοφιλής κινηματογραφική εκδοχή του μυθιστορήματος της Tracy Chevalier το 2003 παρουσιάζει το κορίτσι ως υπηρέτρια με ρομαντική σχέση με τον Pieter van Ruijven, η ιστορική έρευνα επιστρέφει στην πραγματικότητα μιας οικογενειακής σχέσης.
Ωστόσο, η ιστορικός τέχνης Ruth Millington, συγγραφέας του «Muse: Uncovering the Hidden Figures Behind Art History’s Masterpieces», αμφισβητεί την ταυτοποίηση αυτή. Σε δηλώσεις της στην Daily Mail, επισήμανε ότι ο πίνακας δεν προορίζεται να είναι πορτρέτο συγκεκριμένου ατόμου, αλλά περισσότερο μια φανταστική και περίπλοκη απεικόνιση.
«Η γοητεία αυτού του πίνακα έγκειται στο μυστήριο της μούσας», είπε, τονίζοντας πως οι πίνακες συχνά ερμηνεύονται λάθος ως βιογραφικά πορτρέτα, ενώ είναι βαθύτερα και πολυεπίπεδα έργα τέχνης.
Έτσι, το μυστήριο του κοριτσιού με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι συνεχίζει να αιχμαλωτίζει τόσο τους ειδικούς όσο και το ευρύ κοινό, αναδεικνύοντας την αέναη γοητεία της τέχνης και των ανθρώπινων ιστοριών που κρύβει.
