ΔΕΘ: Νέο φορολογικό σύστημα για οικογένειες «α λα γαλλικά» στην Ελλάδα

Λίγες μέρες πριν ανοίξει τις πύλες της η ΔΕΘ, στο κυβερνητικό επιτελείο η λέξη «quotient familial» κυριαρχεί. Πρόκειται για ένα φορολογικό σύστημα που εφαρμόζεται στη Γαλλία εδώ και δεκαετίες και τώρα σχεδιάζεται να προσαρμοστεί στην Ελλάδα, όχι πιστά αλλά ως «ελληνικό υβρίδιο». Αυτό σημαίνει ένα σύστημα που θα λαμβάνει υπόψη τις οικογενειακές ανάγκες, μειώνοντας τον φόρο για οικογένειες με παιδιά μέσω ενός επιστημονικού τρόπου υπολογισμού.

Στην ουσία, αλλάζει η παραδοσιακή φορολογική κλίμακα που βασιζόταν αποκλειστικά στο ατομικό εισόδημα. Πλέον, το νέο σύστημα θα σταθμίζει τον αριθμό των μελών της οικογένειας, δίνοντας ξεχωριστά φορολογικά οφέλη, όχι απλώς ειδικά αφορολόγητα για κάθε παιδί όπως ίσχυε μέχρι σήμερα. Παράλληλα, αναθεωρείται η επιδοματική πολιτική, θέτοντας σε προτεραιότητα την ουσιαστική φορολογική στήριξη.

Η επιλογή του μοντέλου δεν είναι τυχαία. Το δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα έχει πλέον εθνική διάσταση, όπως ανέδειξε και η πρόσφατη ανάρτηση του Έλον Μασκ. Με τη μεσαία τάξη να πιέζεται από το αυξανόμενο κόστος ζωής, η κυβέρνηση από τις αρχές του 2025 σχεδίαζε μεθοδικά το νέο φορολογικό πλαίσιο που θα προσφέρει πραγματική ανακούφιση στα νοικοκυριά.

Η φιλοσοφία του γαλλικού μοντέλου είναι απλή αλλά επαναστατική: η οικογένεια, όχι το άτομο, γίνεται η φορολογική μονάδα. Το συνολικό εισόδημα δηλώνεται συλλογικά και διαιρείται με βάση «μονάδες» που αντιστοιχούν σε κάθε μέλος. Για παράδειγμα, ένας άγαμος αντιστοιχεί σε μία μονάδα, ένα ζευγάρι σε δύο, το πρώτο και δεύτερο παιδί προσθέτουν από μισή μονάδα, ενώ το τρίτο παιδί μία μονάδα ολόκληρη. Όσο μεγαλώνει η οικογένεια, τόσο «σπάει» το εισόδημα και φορολογείται χαμηλότερα.

Το αποτέλεσμα είναι άμεσο: μικρότεροι φόροι για οικογένειες με παιδιά, χωρίς χρονοβόρες αιτήσεις ή επιδόματα – το όφελος εμφανίζεται αυτόματα στο εκκαθαριστικό. Το quotient familial παραμένει το βασικό εργαλείο οικογενειακής πολιτικής στη Γαλλία.

Φυσικά, υπάρχουν όρια. Υπάρχει πλαφόν στα υψηλά εισοδήματα για να περιορίζεται η υπερβολική φορολογική ελάφρυνση. Το σύστημα έχει τροποποιηθεί πολλές φορές, αλλά η βασική αρχή, ότι η φορολογία προσαρμόζεται στο μέγεθος και τις ανάγκες της οικογένειας, παραμένει.

Στην Ελλάδα, όπου η φορολογία παραμένει ατομική και η στήριξη οικογενειών γίνεται κυρίως μέσω επιδομάτων ή μικρών εκπτώσεων, η εισαγωγή του quotient familial θα σηματοδοτήσει μια ριζική αλλαγή. Κυβερνητικά στελέχη την χαρακτηρίζουν ως «τη μεγαλύτερη φορολογική μεταρρύθμιση υπέρ της οικογένειας που έχει γίνει ποτέ».

Το μοντέλο ευνοεί κυρίως οικογένειες με παιδιά, ιδιαίτερα τρίτεκνους και πολύτεκνους, καθώς και νοικοκυριά με έναν κύριο μισθό. Αυτό δίνει σημαντική ανάσα στη μεσαία τάξη μισθωτών και συνταξιούχων που αντιμετωπίζουν οικονομικές πιέσεις. Αντίθετα, το όφελος είναι περιορισμένο για άγαμους, ζευγάρια χωρίς παιδιά, οικογένειες με δύο εργαζόμενους γονείς με ισοδύναμα εισοδήματα, καθώς και για υψηλά εισοδήματα λόγω των πλαφόν.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το ελληνικό σχέδιο δεν θα είναι απλή αντιγραφή του γαλλικού, αλλά θα αποτελέσει προσαρμογή στα ελληνικά δεδομένα. Αναμένεται αύξηση του αφορολόγητου ανάλογα με τον αριθμό παιδιών και σημαντικό όφελος για πολύτεκνες οικογένειες, πάντα με δημοσιονομικά όρια για να μη δημιουργηθεί δημοσιονομική εκτροπή.

Η παρουσίαση του μέτρου στη ΔΕΘ θα έχει ισχυρό πολιτικό αποτύπωμα, καθώς η κυβέρνηση θέλει να δείξει ότι προχωρά σε μόνιμη θεσμική αλλαγή και όχι απλά σε επιδοματική στήριξη. Αν υλοποιηθεί, χιλιάδες γονείς θα δουν το εκκαθαριστικό τους να αλλάζει ριζικά, βιώνοντας τις «φοροαπαλλαγές με άρωμα Γαλλίας».