Η ΕΕ και η νέα «Έκθεση Στρατηγικής Προοπτικής»: Ανθεκτικότητα για το μέλλον

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη, ανεβάζει τον πήχη της στρατηγικής της με την παρουσίαση της επικαιροποιημένης «Έκθεσης Στρατηγικής Προοπτικής», γνωστής και ως «ανθεκτικότητα 2.0». Η νέα αυτή έκδοση εστιάζει σε κρίσιμους τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η κλιματική κρίση, η ασφάλεια, η δημογραφική αλλαγή και η προστασία των δημοκρατικών αξιών.
Ο Επίτροπος Γκλεν Μικάλεφ, αρμόδιος για τη Διαγενεακή Δικαιοσύνη, τη Νεολαία, τον Πολιτισμό και τον Αθλητισμό, ξεκαθάρισε: «Η ανθεκτικότητα δεν είναι σύνθημα. Η ανθεκτικότητα είναι καθήκον μας απέναντι στην επόμενη γενιά. Θα ενισχύσουμε την ικανότητα της Ευρώπης να προσαρμόζεται στην αλλαγή, να προστατεύει τη δημοκρατία μας και να στέκεται ισχυρή και αξιόπιστη σε έναν κόσμο μεταβαλλόμενων δυνάμεων».
Η νέα προσέγγιση «ανθεκτικότητα 2.0» περιγράφεται ως προνοητική και μετασχηματιστική, με στόχο την προετοιμασία για το άγνωστο, ακόμη και το αδιανόητο. Σύμφωνα με πηγές των Βρυξελλών, το καινοτόμο στοιχείο της έκθεσης είναι η μακροπρόθεσμη οπτική, που φτάνει από 15 έως 25 χρόνια στο μέλλον, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές βραχυπρόθεσμες αξιολογήσεις κινδύνων και ευκαιριών.
Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι η ΕΕ έχει ανταποκριθεί επιτυχώς σε κρίσεις τα τελευταία χρόνια, όμως οι τρέχουσες προκλήσεις απαιτούν μια προληπτική και στρατηγική στάση, όχι απλά αντιμετώπιση εκ των υστέρων. «Πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας και να προχωρήσουμε σαφώς προς μια προληπτική και στρατηγική προσέγγιση και να μην λειτουργούμε ως πυροσβέστες», τονίζουν.
Η έκθεση του 2025 ορίζει οκτώ βασικούς τομείς δράσης για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ευρώπης:
1. Οικοδόμηση παγκόσμιου οράματος για την ΕΕ ως ισχυρού και αξιόπιστου εταίρου.
2. Ενίσχυση της εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας με τεχνολογικές λύσεις.
3. Αξιοποίηση τεχνολογίας και έρευνας για την ευημερία και τις αξίες.
4. Ενίσχυση της μακροπρόθεσμης οικονομικής ανθεκτικότητας.
5. Υποστήριξη βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ευημερίας.
6. Επαναπροσδιορισμός της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων για την τεχνολογική αλλαγή.
7. Διαφύλαξη της δημοκρατίας, της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης.
8. Πρόβλεψη δημογραφικών αλλαγών και προώθηση της δικαιοσύνης μεταξύ γενεών.
Αυτοί οι τομείς συνθέτουν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο που στοχεύει να προετοιμάσει την Ευρώπη για τις προκλήσεις των επόμενων δεκαετιών, αξιοποιώντας παράλληλα τις νέες ευκαιρίες που ανοίγονται στον ορίζοντα.