Η Ελλάδα χάνει 500.000 κατοίκους: Η κατάρρευση των γεννήσεων και η αρχή της μείωσης πληθυσμού
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια συνεχιζόμενη μείωση του πληθυσμού της, που εκτιμάται να συνεχιστεί τις επόμενες τρεις δεκαετίες, ενώ παράλληλα η δημογραφική γήρανση βαθαίνει, σύμφωνα με το Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Στην ανάλυση με τίτλο «Δημογραφικό και υπογεννητικότητα στην Ελλάδα σήμερα: δημογραφικές αδράνειες και κοινωνικές προκλήσεις», η Ιφιγένεια Κοκκάλη, επίκουρη καθηγήτρια και διευθύντρια του εργαστηρίου, επισημαίνει την δραματική πτώση των γεννήσεων που το 2023 έφτασαν μόλις τις 72.300, σχεδόν τις μισές από τον μέσο όρο της περιόδου 1951-1970.
«Οι λόγοι που ευθύνονται για αυτήν την κατάρρευση δεν εντοπίζονται μόνο εντός του πεδίου της δημογραφίας, αλλά αφορούν συνολικότερα τις κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Από το 2011 έως σήμερα, το φυσικό ισοζύγιο γεννήσεων και θανάτων παραμένει αρνητικό. Μαζί με το αρνητικό μεταναστευτικό ισοζύγιο, ο πληθυσμός της χώρας μειώθηκε κατά περίπου 500.000 άτομα.
Η Ελλάδα έχει πλέον έναν από τους χαμηλότερους δείκτες γονιμότητας στην ΕΕ, με μέσο όρο 1,3-1,4 παιδιά ανά γυναίκα στις γενιές που γεννήθηκαν γύρω στο 1980, πολύ κάτω από το όριο αναπαραγωγής των 2,07 παιδιών.
Παράλληλα, η γήρανση της κοινωνίας είναι εμφανής, με το 23% των κατοίκων να είναι άνω των 65 ετών. Το 2023 ο αριθμός των ηλικιωμένων ξεπέρασε κατά σχεδόν 1 εκατομμύριο τους νέους έως 14 ετών.
Επιπλέον, τα ποσοστά ατεκνίας αυξάνονται σταθερά, με περίπου 1 στους 5 των γενεών του 1980 να μην έχουν παιδιά.
Η μείωση του πληθυσμού ξεκίνησε το 2011, παρά το γεγονός ότι τις προηγούμενες δεκαετίες η Ελλάδα είχε θετικό μεταναστευτικό ισοζύγιο λόγω μαζικής εισόδου αλλοδαπών για εργασία.
Όπως εξηγεί η κ. Κοκκάλη, «η μαζική είσοδος νέων σε αναζήτηση εργασίας συνέβαλε στην επιβράδυνση της γήρανσης, στην αύξηση της γεννητικότητας και στην τόνωση της δημογραφικής δυναμικότητας μεταξύ 1991 και 2010». Ωστόσο, η χρηματοπιστωτική κρίση επέφερε αρνητική στροφή, με αυξημένες μεταναστευτικές αποχωρήσεις και με νέους Έλληνες να φεύγουν στο εξωτερικό.
Αυτή η δημογραφική κρίση θέτει μεγάλες προκλήσεις για την κοινωνία και την οικονομία της χώρας, καθώς το πλαίσιο ζωής φαίνεται να ωθεί τους νέους είτε στη φυγή είτε στην επιλογή της ατεκνίας.
