Ελ Σαλβαδόρ: Διατηρείται η κατάσταση έκτακτης ανάγκης παρά τις διαβεβαιώσεις για πλήρη εξάρθρωση συμμοριών

Η κυβέρνηση του προέδρου Ναγίμπ Μπουκέλε στο Ελ Σαλβαδόρ ανακοίνωσε ότι κατάφερε να εξαρθρώσει πλήρως τις διοικητικές δομές των εγκληματικών συμμοριών που είχαν τρομοκρατήσει τη χώρα επί δεκαετίες. Ωστόσο, διατήρησε σε ισχύ την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που είχε επιβληθεί από την άνοιξη του 2022.
«Καταφέραμε να καταστρέψουμε εντελώς τις εγκληματικές οργανώσεις στο επίπεδο της διοίκησής τους» και να τερματίσουμε το «μονοπώλιο του εγκλήματος» που ασκούσαν οι συμμορίες, δήλωσε ο υπουργός Ασφάλειας και Δικαιοσύνης, Γουστάβο Βιγιατόρο, στο τηλεοπτικό δίκτυο Telecorporación Salvadoreña.
Οι συμμορίες Mara Salvatrucha (MS-13) και Barrio 18, οι οποίες χρηματοδοτούνταν μέσω εκβιασμών, εμπορίας ναρκωτικών και άλλων παράνομων δραστηριοτήτων, ευθύνονται για περίπου 200.000 φόνους μέσα σε τρεις δεκαετίες — αριθμός που υπερβαίνει κατά πολύ τους 75.000 νεκρούς του εμφυλίου πολέμου (1980-1992) στο Ελ Σαλβαδόρ.
Η χώρα ζήτησε συνεργασία από τις ΗΠΑ, το Μεξικό, τη Γουατεμάλα, την Ονδούρα και το Μπελίζ για να εντοπιστούν και να συλληφθούν μέλη συμμοριών που διέφυγαν στο εξωτερικό.
Σε εφαρμογή του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης, έχουν συλληφθεί πάνω από 89.000 φερόμενοι ως μέλη συμμοριών, ενώ περίπου 8.000 αθώοι που αποδεσμεύτηκαν ύστερα από δικαστική απόφαση έχουν αφεθεί ελεύθεροι. Ωστόσο, οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταγγέλλουν ότι χιλιάδες αθώοι παραμένουν φυλακισμένοι και ότι οι συνθήκες κράτησης είναι απάνθρωπες, με πολλούς θανάτους να σημειώνονται στα σωφρονιστικά καταστήματα.
Το κοινοβούλιο του Ελ Σαλβαδόρ, όπου κυριαρχεί το κόμμα του Μπουκέλε, αποφάσισε στα μέσα Αυγούστου να παρατείνει την προληπτική κράτηση των κατηγορουμένων έως τουλάχιστον το 2027.
Ο «πόλεμος» κατά των συμμοριών οδήγησε σε σημαντική μείωση του δείκτη ανθρωποκτονιών, από 18 ανά 100.000 κατοίκους το 2021 σε μόλις 1,9 το 2024. Ο υπουργός Βιγιατόρο προβλέπει περαιτέρω μείωση το 2025, σε επίπεδα μεταξύ 1 και 1,3 ανά 100.000 κατοίκους.
Παρά τα επιτεύγματα, ο Βιγιατόρο ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να αρθεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, χαρακτηρίζοντας το μέτρο «έργο μακράς πνοής» και δικαιολογώντας την αναστολή συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων ως «άξια τον κόπο».
Πρόσφατα, ο Αμερικανός γερουσιαστής Τεντ Κρουζ συναντήθηκε με τον πρόεδρο Μπουκέλε για να συζητήσουν «αντιτρομοκρατικές τακτικές αιχμής» που έχουν μεταμορφώσει το Ελ Σαλβαδόρ από μια από τις πιο επικίνδυνες χώρες στον κόσμο σε μια από τις πιο ασφαλείς. «Αυτό που βλέπω στο πεδίο είναι εκπληκτική επιτυχία», δήλωσε ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής μέσω του μέσου κοινωνικής δικτύωσης X.