Ελεγκτικό Συνέδριο: Δημογραφικό και Δημόσιο απειλούν την ασφάλιση

Στην ετήσια έκθεσή του για το 2024, το Ελεγκτικό Συνέδριο αναδεικνύει δύο κρίσιμα ζητήματα που απειλούν τη βιωσιμότητα του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος.

Πρώτον, επισημαίνει την πλημμελή ανταπόκριση φορέων του Δημοσίου στην υποχρέωσή τους να καταβάλλουν πόρους στον Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ). Αυτό το κεφάλαιο, που δημιουργήθηκε για να προστατεύει τις συντάξεις των μελλοντικών γενεών εν μέσω δημογραφικών προκλήσεων, υπολογίζεται ότι έχει συσσωρεύσει οφειλές άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ.

Ως αποτέλεσμα, ο e-ΕΦΚΑ κατέβαλε στο τέλος του 2024 ποσό 250 εκατομμυρίων ευρώ αντί για τα προγραμματισμένα 50 εκατομμύρια, ενώ το Δημόσιο πρόσθεσε κρατική επιχορήγηση ύψους 617.413.902 ευρώ. Σήμερα, τα διαθέσιμα του ΑΚΑΓΕ ξεπερνούν τα 17 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ωστόσο, το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τους πόρους του ΑΚΑΓΕ χαρακτηρίζεται επισφαλές και δυσλειτουργικό λόγω των συχνών και προβληματικών τροποποιήσεων. Επιπλέον, δεν υπάρχουν εγκεκριμένοι ετήσιοι απολογισμοί και ισολογισμοί του Κεφαλαίου, ενώ απουσιάζει τακτικός έλεγχος από το Υπουργείο Εργασίας.

Δεύτερον, το Ελεγκτικό Συνέδριο υπογραμμίζει τον κίνδυνο που προκύπτει από την υπερβολική εξάρτηση του ασφαλιστικού συστήματος στον πρώτο πυλώνα – τη δημόσια ασφάλιση, η οποία καλύπτει περίπου το 95% των συνταξιοδοτικών παροχών. Οι επαγγελματικές και ιδιωτικές ασφαλίσεις αντιπροσωπεύουν μόλις το 1% και 4% αντίστοιχα.

Η ανισορροπία αυτή καθιστά το σύστημα ιδιαίτερα ευάλωτο σε δημογραφικές εξελίξεις, με προβλέψεις αύξησης των συνταξιούχων και μείωσης των ασφαλισμένων. Για την αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων, το Συνέδριο συστήνει την ενίσχυση των συμπληρωματικών πυλώνων της επαγγελματικής και ιδιωτικής ασφάλισης.

Επιπλέον, το Ελεγκτικό Συνέδριο επισημαίνει τον κατακερματισμό των κοινωνικών επιδομάτων και την έλλειψη ενός αποτελεσματικού μηχανισμού παρακολούθησης και αξιολόγησης της κοινωνικής πολιτικής. Η απουσία αυτού του συστήματος εμποδίζει τη σωστή στόχευση των επιδομάτων σε όσους πραγματικά τα χρειάζονται.

Κατά τη διάρκεια του 2024, οι υπηρεσίες του Ελεγκτικού Συνεδρίου εξέδωσαν 5.626 αποφάσεις που αφορούν συνταξιοδοτικά αιτήματα και συναφείς χρηματικές αξιώσεις κατά του Ελληνικού Δημοσίου, αποτυπώνοντας το βάρος και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το ασφαλιστικό σύστημα.