Καμπανάκι για τη Μεσόγειο: Προβλέψεις εισβολής τοξικών ξενικών ψαριών λόγω κλιματικής αλλαγής
Η Μεσόγειος βρίσκεται αντιμέτωπη με μια ανησυχητική περιβαλλοντική αλλαγή, καθώς δύο επικίνδυνα ξενικά είδη ψαριών, ο τοξικός λαγοκέφαλος (Lagocephalus sceleratus) και το λεοντόψαρο (Pterois miles), απειλούν να κατακλύσουν τα νερά της.
Μια νέα διεθνής επιστημονική μελέτη, με τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, του Technical University of Denmark και του Ege University της Τουρκίας, παρουσιάζει ένα πρωτοποριακό υπολογιστικό μοντέλο που προβλέπει με ακρίβεια τις περιοχές και το χρόνο εμφάνισης αυτών των ειδών έως το 2035. Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Geosciences (MDPI), χρησιμοποιεί αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης, βασιζόμενη σε περιβαλλοντικά δεδομένα.
Οι ερευνητές χαρακτηρίζουν το μοντέλο ως ένα «ραντάρ» για τις θάλασσες, ικανό να εντοπίζει πού και πότε θα εισβάλουν τα ξενικά είδη. Καθοριστικός παράγοντας για την εξάπλωσή τους είναι η θερμοκρασία και η αλατότητα του βυθού. Με την κλιματική αλλαγή να αυξάνει σταθερά τη θερμοκρασία των θαλασσών, η εισβολή και εγκατάσταση αυτών των τοξικών ψαριών γίνεται όλο και πιο πιθανή.
Ο λαγοκέφαλος είναι ιδιαίτερα τοξικός και αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, ενώ και τα δύο είδη προκαλούν σημαντικές ζημιές στα ιχθυοαποθέματα της περιοχής. Οι επιπτώσεις δεν είναι μόνο περιβαλλοντικές, αλλά επηρεάζουν άμεσα την αλιεία, την τοπική οικονομία και τη βιοποικιλότητα της Μεσογείου.
Ο Δημήτρης Πάφρας, υποψήφιος διδάκτορας και συν-συγγραφέας της μελέτης, επισημαίνει: «Η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι μακρινό. Αλλάζει τις ίδιες τις συνθήκες των θαλασσών μας, δημιουργώντας έδαφος για την εξάπλωση επικίνδυνων ξενικών ειδών. Η έγκαιρη πρόβλεψη και η προληπτική δράση είναι το μοναδικό μας όπλο για να προστατεύσουμε τόσο το περιβάλλον όσο και τις κοινωνίες που ζουν από αυτό.»
Η καινοτόμος αυτή μεθοδολογία έχει παγκόσμια σημασία, καθώς μπορεί να εφαρμοστεί σε ολόκληρη τη Μεσόγειο και να αποτελέσει διεθνές πρότυπο για την αντιμετώπιση θαλάσσιων βιολογικών εισβολών υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής.
