Κληρονομικό Δίκαιο: Αναβαθμισμένα Δικαιώματα Συζύγων και Νέοι Θεσμοί
Η ειδική επιτροπή υπό τον καθηγητή Απόστολο Γεωργιάδη προωθεί σημαντικές αλλαγές στο κληρονομικό δίκαιο, με την τελική πρόταση να παραδίδεται στο υπουργείο Δικαιοσύνης τον Σεπτέμβριο.
Οι προτάσεις επεκτείνονται σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η διαχείριση ιδιόγραφων διαθηκών και των χρεών της κληρονομιάς, ενώ εισάγεται για πρώτη φορά ο θεσμός των κληρονομικών συμβάσεων, που επιτρέπει στον διαθέτη να συμφωνεί εν ζωή με τους μελλοντικούς κληρονόμους για τη διανομή της περιουσίας.
Ένα από τα πιο σύνθετα θέματα αφορά τα χρέη που αναλαμβάνει ο κληρονόμος. Σήμερα, η αποδοχή κληρονομιάς συνεπάγεται ευθύνη με ολόκληρη την προσωπική περιουσία για τα χρέη του θανόντος. Η επιτροπή συζήτησε την πρόταση να διαχωριστεί η κληρονομιά ως ξεχωριστή περιουσία, από την οποία θα εξοφλούνται αποκλειστικά τα χρέη. Ωστόσο, υπήρξε αντίδραση, αφού αυτή η ρύθμιση μπορεί να αφήσει απλήρωτους δανειστές και τράπεζες.
Σημαντική ενίσχυση προβλέπεται για τον/τη σύζυγο στην εξ αδιαθέτου διαδοχή. Το ποσοστό του διαμορφώνεται από το 25% στο 33,3%, ενώ τα δύο τρίτα παραμένουν στα τέκνα. Σε περίπτωση έλλειψης τέκνων, το ποσοστό του συζύγου διατηρείται στο 50%. Οι σύντροφοι χωρίς γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης δεν κληρονομούν χωρίς διαθήκη, αλλά αποκτούν δικαίωμα παραμονής στην κατοικία του θανόντος για περιορισμένο χρονικό διάστημα, όπως τρία χρόνια.
Ο νέος θεσμός των κληρονομικών συμβάσεων καθιστά δυνατή τη δεσμευτική συμφωνία μεταξύ διαθέτη και κληρονόμων για τη διανομή της περιουσίας, με προβλεπόμενες αιτίες ανάκλησης, όπως η τέλεση αδικήματος από κληρονόμο.
Αναθεωρείται επίσης η ρύθμιση της νόμιμης μοίρας. Ο αποκλεισμένος από διαθήκη κληρονόμος δεν θα λαμβάνει πλέον μερίδιο σε ακίνητα ή κινητά, αλλά χρηματική αποζημίωση, αποτρέποντας έτσι τον κατακερματισμό της περιουσίας και ενισχύοντας την ελευθερία διάθεσης του διαθέτη.
Νομικοί επισημαίνουν ότι οι αλλαγές αυτές περιορίζουν τα κληρονομικά αδιέξοδα που οδηγούσαν σε πολυδιάσπαση περιουσιών και παράλληλα ευθυγραμμίζουν το ελληνικό κληρονομικό δίκαιο με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ενισχύοντας την ατομική ελευθερία διάθεσης.
