Μεταμοσχεύσεις οργάνων και αθανασία: Επιστημονικές προσεγγίσεις και η συζήτηση Πούτιν-Σι στο Πεκίνο

Στο περιθώριο της στρατιωτικής παρέλασης στο Πεκίνο, με αφορμή την 80ή επέτειο από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ηγέτες της Ρωσίας και της Κίνας, Βλαντιμίρ Πούτιν και Σι Τζινπίνγκ, συζήτησαν ένα απρόσμενο θέμα: την προοπτική της αθανασίας μέσω επαναλαμβανόμενων μεταμοσχεύσεων οργάνων.
Κατά τη διάρκεια της κοινής τους παρουσίας με τον Κιμ Γιονγκ Ουν, η συνομιλία τους, που μεταδόθηκε ζωντανά από την κινεζική κρατική τηλεόραση CCTV, αποκάλυψε τον ενθουσιασμό του Πούτιν για τις δυνατότητες της βιοτεχνολογίας. Μέσω μεταφραστή, ο Ρώσος πρόεδρος σημείωσε πως η συνεχής αντικατάσταση οργάνων μπορεί να αναζωογονεί τον άνθρωπο, ίσως και να καθυστερεί το γήρας επ’ αόριστον. Ο Σι Τζινπίνγκ ανταπάντησε ότι ορισμένοι προβλέπουν πως οι άνθρωποι μπορεί να ζουν έως 150 χρόνια μέσα στον αιώνα.
Από ιατρική σκοπιά, οι μεταμοσχεύσεις οργάνων έχουν ήδη σώσει εκατοντάδες χιλιάδες ζωές, με σημαντική αύξηση της διάρκειας ζωής μοσχευμάτων. Ένα νεφρό από ζώντα δότη μπορεί να λειτουργήσει έως 25 χρόνια, ενώ καρδιά και ήπαρ έχουν διάρκεια λειτουργίας περίπου 15-20 χρόνια. Ωστόσο, η ιδέα πολλαπλών μεταμοσχεύσεων συνοδεύεται από σοβαρούς κινδύνους, όπως οι χειρουργικοί κίνδυνοι, η ανάγκη για ισχυρά ανοσοκατασταλτικά και η πιθανότητα απόρριψης των μοσχευμάτων.
Η επιστημονική κοινότητα εργάζεται εντατικά για την υπέρβαση αυτών των περιορισμών. Χρήση γενετικά τροποποιημένων ζώων, όπως χοίρων που έχουν υποστεί επεξεργασία με την τεχνολογία CRISPR, στοχεύει στη δημιουργία οργάνων πιο συμβατών με τον ανθρώπινο οργανισμό. Πειραματικές ξενομεταμοσχεύσεις καρδιάς και νεφρού έχουν ήδη πραγματοποιηθεί, ανοίγοντας νέους δρόμους στην ιατρική.
Παράλληλα, η αναγεννητική ιατρική προχωρά στην ανάπτυξη οργάνων από βλαστοκύτταρα. Το 2020, ερευνητές ανακατασκεύασαν λειτουργικά ανθρώπινα όργανα σε πειραματικά μοντέλα, ενώ υπάρχουν και επιτυχημένες καλλιέργειες μοσχευμάτων από ιστούς ασθενών.
Παρόλα αυτά, οι ειδικοί εμφανίζονται επιφυλακτικοί απέναντι στην ιδέα της αθανασίας μέσω μεταμοσχεύσεων. Ο καθηγητής Julian Mutz του King’s College London επισημαίνει ότι παρά τα ενθαρρυντικά βήματα, η ουσιαστική αύξηση του προσδόκιμου ζωής παραμένει αβέβαιη. Ο καθηγητής Neil Mabbott από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου εκτιμά πως το ανώτατο όριο ζωής δεν θα ξεπεράσει τα 125 χρόνια, επισημαίνοντας τη φθορά του οργανισμού σε επίπεδο ανοσοποιητικού και ανθεκτικότητας ακόμα και με αντικατάσταση οργάνων.
Η πρόσφατη συζήτηση μεταξύ των ηγετών θέτει στο επίκεντρο όχι μόνο τις τεχνολογικές προκλήσεις αλλά και τα ηθικά διλήμματα που συνοδεύουν την επέκταση της ζωής και την αναζήτηση αθανασίας μέσω ιατρικών παρεμβάσεων.