Ναυαρίνο 1827: Η πιο τίμια ναυμαχία της ιστορίας (Β’ μέρος)
Καθώς ο ρωσικός στόλος ξεκινούσε από την Κρονστάδη, ο τσάρος Νικόλαος επιθεώρησε τα πλοία και έδωσε αυστηρές οδηγίες στον ναύαρχο Χέιδεν και τους αξιωματικούς να αντιμετωπίσουν τον εχθρό «κατά τον ρωσικό τρόπο» (Bogdanovitch: «La bataille de Navarin», σελ. 64).
Μια άγνωστη λεπτομέρεια είναι η παρουσία του νεαρού Ρώσου διπλωμάτη Κατακάζη, ελληνικής καταγωγής, ως πολιτικού συμβούλου του Χέιδεν για τα ελληνικά ζητήματα, ενώ ξεχωριστή ήταν και η παρουσία του Ιωάννη Παπαρρηγόπουλου, προξένου της Ρωσίας στην Πάτρα και επιφανούς Φιλικού.
Ο Βρετανός ναύαρχος Κόδριγκτον, με την ενθάρρυνση του αδελφού του βασιλιά της Βρετανίας («Go ahead»), προσπάθησε να σταματήσει τον αιγυπτιακό στόλο που κατευθυνόταν προς τον Μοριά. Ωστόσο, όταν έφτασε στην Ύδρα, διαπίστωσε πως τουρκικά και αιγυπτιακά πλοία είχαν ήδη αγκυροβολήσει στον Κόλπο του Ναυαρίνου. Παρά την παρουσία του γαλλικού στόλου στη Μήλο, ο Κόδριγκτον απέφυγε να προβεί σε περαιτέρω ενέργειες.
Στις 20 Σεπτεμβρίου, έστειλε προειδοποιητική διακοίνωση στον Ταχίρ, τον οθωμανό ναύαρχο, ότι οι τρεις μεγάλες δυνάμεις επιθυμούσαν ειρηνική επίλυση, αλλά σε περίπτωση επιθετικότητας κατά της βρετανικής σημαίας, θα επέλεγαν τη βία. Ο Ταχίρ αγνόησε την προειδοποίηση και έστειλε μέρος του στόλου προς την Ύδρα, κλιμακώνοντας την ένταση.
Στις 10/22 Σεπτεμβρίου, σε συνεννόηση με τον Κόδριγκτον, ο Γάλλος ναύαρχος Δεριγνί συνάντησε τον Ιμπραήμ στο Νεόκαστρο, προσπαθώντας να τον πείσει να σταματήσει τις πολεμικές ενέργειες. Ο Ιμπραήμ, που δήλωσε πως απλώς εκτελεί οδηγίες, έλαβε αυστηρή προειδοποίηση: «Αν δεχτείτε να εφαρμόσετε την ανακωχή σώζετε ίσως την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τα κληρονομικά σας δικαιώματα».
Στη συνάντηση της 13/25 Σεπτεμβρίου, παρουσία των ναυάρχων Κόδριγκτον και Δεριγνί, ο Ιμπραήμ τόνισε πως είχε εντολές να καταπνίξει την ελληνική επανάσταση, με πρώτο στόχο την Ύδρα, αλλά δήλωσε πως θα περιμένει νέες οδηγίες από τον σουλτάνο και θα συμμορφωνόταν προσωρινά με την επιθυμία των δυνάμεων, εφόσον αυτές σταματούσαν τις ενέργειες των Τσορτς και Κόχραν στη Δυτική Ελλάδα.
Αν και δεν υπογράφηκε επίσημο έγγραφο, η τιμή του λόγου του Ιμπραήμ ήταν σημαντική εγγύηση σύμφωνα με τα οθωμανικά έθιμα. Ωστόσο, δεν υποσχέθηκε πλήρη απραξία, αλλά μόνο αναστολή επίθεσης στην Ύδρα μέχρι να λάβει νέες οδηγίες.
Προφανώς, ο Ιμπραήμ γνώριζε ότι δεν επιτρεπόταν να μετακινήσει δυνάμεις από το Ναυαρίνο, γεγονός που προετοίμαζε το έδαφος για την επικείμενη ναυμαχία, η οποία θα σηματοδοτούσε τον θρίαμβο των Ευρωπαίων και το τέλος της οθωμανικής κυριαρχίας στην Ελλάδα.
Τα γεγονότα που προηγήθηκαν της ναυμαχίας αποκάλυψαν την ένταση, τις διπλωματικές προσπάθειες και την αποφασιστικότητα των εμπλεκόμενων πλευρών, προσφέροντας μια σπάνια ματιά στις λεπτομέρειες που οδήγησαν στον καταλυτικό αυτόν ναυτικό αγώνα.
