Ο Γκουτέρες προτείνει μείωση 15% στον προϋπολογισμό του ΟΗΕ για το 2026
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, υπέβαλε στα κράτη μέλη πρόταση για μείωση περίπου 15% του τακτικού προϋπολογισμού του οργανισμού για το 2026, αντανακλώντας τις συνεχιζόμενες δημοσιονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο θεσμός.
Αρχικά, την άνοιξη, ο Γκουτέρες είχε εισηγηθεί έναν προϋπολογισμό 3,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σταθερό σε σχέση με το 2025. Ωστόσο, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «ΟΗΕ 80» για βελτίωση της αποδοτικότητας, επανεξέτασε και κατέθεσε επιστολές που προβλέπουν περικοπή περίπου 500 εκατομμυρίων δολαρίων, μειώνοντας έτσι τον προϋπολογισμό στα 3,238 δισεκατομμύρια.
Η μείωση αυτή συνεπάγεται και την κατάργηση περίπου 2.681 θέσεων εργασίας, ήτοι το 19% των θέσεων που χρηματοδοτούνται από τον τακτικό προϋπολογισμό. Ο Γκουτέρες τόνισε ότι οι επιπτώσεις θα κατανεμηθούν στους τρεις πυλώνες του οργανισμού: ειρήνη και ασφάλεια, ανθρώπινα δικαιώματα και βιώσιμη ανάπτυξη, με ορισμένες εξαιρέσεις σε προγράμματα αρωγής προς τις φτωχότερες χώρες.
Σε επιστολή προς το προσωπικό, ο Γενικός Γραμματέας προειδοποίησε ότι οι αλλαγές αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε μετεγκαταστάσεις, αλλαγές θέσεων ακόμα και απολύσεις. Εξέφρασε δε πως ήδη έχει προτείνει τη μετεγκατάσταση κάποιων υπηρεσιών από τις έδρες της Γενεύης και της Νέας Υόρκης σε φθηνότερες πόλεις όπως το Ναϊρόμπι, με αρχικό αριθμό περίπου 200 εργαζομένων.
Η πρόταση αναμένεται να συζητηθεί από τα κράτη μέλη και να τεθεί προς υιοθέτηση στη Γενική Συνέλευση έως το τέλος της χρονιάς.
Πρόκειται για μια δύσκολη συγκυρία, καθώς ο ΟΗΕ αντιμετωπίζει χρόνια προβλήματα ρευστότητας, εν μέρει λόγω καθυστερήσεων ή μη καταβολής των υποχρεωτικών συνεισφορών από ορισμένα κράτη. Οι ΗΠΑ, που καλύπτουν πάνω από το 22% του τακτικού προϋπολογισμού, είχαν στα τέλη Ιανουαρίου καθυστερημένες οφειλές ύψους 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων και δεν έχουν καταβάλει τίποτα μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία. Αντίστοιχα, η Κίνα, δεύτερη μεγαλύτερη συνεισφέρουσα χώρα με 20%, κατέβαλε τα κεφάλαια του 2024 μόνο στα τέλη Δεκεμβρίου.
Επιπλέον, η αβεβαιότητα για περαιτέρω περικοπές στις χρηματοδοτήσεις από την αμερικανική κυβέρνηση επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τη θέση του ΟΗΕ, που ήδη έχει υποστεί σημαντικές απώλειες λόγω μειώσεων στην αμερικανική οικονομική βοήθεια προς το εξωτερικό.
