Ο «χαλασμός» των κλεφτών του Μοριά το 1806 και η σωτηρία του Κολοκοτρώνη
Ένα σκοτεινό κεφάλαιο της νεότερης ελληνικής ιστορίας, ο «χαλασμός» των κλεφτών της Πελοποννήσου το 1806, παρέμενε σχεδόν άγνωστο λόγω έλλειψης πηγών και βιβλιογραφίας. Μόλις πρόσφατα, με την έκδοση του βιβλίου του John C. Alexander (Ιωάννης Αλεξανδρόπουλος) «ΛΗΣΤΕΙΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΤΑΞΗ ΣΤΟΝ ΜΩΡΙΑ 1685-1806» από τις εκδόσεις ΠΑΠΑΖΗΣΗ, αποκαλύφθηκε το μέγεθος της καταδίωξης και της εξόντωσης των κλεφτών, με πρωταγωνιστές τους κοτζαμπάσηδες και τους προκρίτους της περιοχής.
Η κατάσταση στην Πελοπόννησο στις αρχές του 19ου αιώνα ήταν έκρυθμη. Η εκστρατεία του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο και η γαλλική υποστήριξη προς τη Μάνη είχαν δημιουργήσει ένταση. Ο πασάς της Τριπολιτσάς ανησυχούσε για τις πειρατικές επιδρομές των Μανιατών και την αναστάτωση που προκαλούσαν. Το 1803 η κατάληψη της εξουσίας στη Μάνη από τον Αντώνιο Γρηγοράκη, με την έγκριση του Οθωμανού ναυάρχου Σερεμέτ μπέη, και η καταδίωξη του κλέφτη Ζαχαριά Μπαρμπιτσιώτη, ενίσχυσαν τις συγκρούσεις με τους κλέφτες, ενώ ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης βρισκόταν συχνά μεταξύ αντιπάλων και συμμάχων.
Το συνοδικό επιτίμιο του Πατριάρχη Καλλίνικου Δ’ το 1804 αποτέλεσε αφετηρία των διωγμών. Αυτό το αφοριστικό έγγραφο απαγόρευε τη στήριξη προς τους κλέφτες, χωρίς όμως να τους αφορίζει άμεσα. Το συνοδικό επιτίμιο, μαζί με σουλτανικά φιρμάνια, έφτασε στην Τριπολιτσά το 1805, δίνοντας το σύνθημα για αυστηρούς διωγμούς.
Οι προύχοντες της Πελοποννήσου, υπό απειλές ή ορκισμένοι, ξεκίνησαν ένα ανθρωποκυνηγητό κατά των κλεφτών. Ο σερασκέρης Οσμάν Πασάς διέταξε την οπλοφορία και συμμετοχή του πληθυσμού στην καταδίωξη, δημιουργώντας ένα κλίμα φόβου και ανασφάλειας.
Ο ίδιος ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης κατάφερε να διαφύγει τη σύλληψη και την εκτέλεση, καταφεύγοντας στη Ζάκυνθο. Η επιβίωσή του ήταν καθοριστική για το μέλλον της ελληνικής επανάστασης, καθώς αν είχε χαθεί τότε, το μέλλον του αγώνα θα ήταν αβέβαιο.
Αυτή η περίοδος σηματοδοτεί μια από τις πιο αιματηρές και κρίσιμες στιγμές για τους κλέφτες της Πελοποννήσου, με την άγρια καταστολή και την προσπάθεια των Οθωμανών να ελέγξουν πλήρως την περιοχή, πριν την επανάσταση του 1821.
