Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας: Η αντοχή των βακτηρίων στα αντιβιοτικά απειλεί τη δημόσια υγεία
Μια νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) αποκαλύπτει ότι το 2023, μία στις έξι βακτηριακές λοιμώξεις που επιβεβαιώθηκαν εργαστηριακά ήταν ανθεκτικές στα αντιβιοτικά. Μεταξύ 2018 και 2023, η αντοχή στα αντιβιοτικά αυξήθηκε πάνω από 40% σε πολλούς συνδυασμούς παθογόνων και φαρμάκων, με ετήσια αύξηση που κυμαίνεται από 5% έως 15%.
Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν μέσω του Παγκόσμιου Συστήματος Παρακολούθησης της Αντοχής στα Αντιμικροβιακά (GLASS) από περισσότερες από 100 χώρες, δείχνουν μια ανησυχητική αύξηση της αντοχής στα βασικά αντιβιοτικά, η οποία αποτελεί σημαντική απειλή για την παγκόσμια υγεία.
Η έκθεση του 2025 παρουσιάζει για πρώτη φορά εκτιμήσεις για την αύξηση της αντοχής σε 22 αντιβιοτικά, που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία λοιμώξεων στο ουροποιητικό, το γαστρεντερικό και το κυκλοφορικό σύστημα. Επικεντρώνεται σε οκτώ κοινά βακτηριακά παθογόνα, όπως το Escherichia coli, το Klebsiella pneumoniae και το Staphylococcus aureus, τα οποία συχνά προκαλούν αυτές τις λοιμώξεις.
Η αντοχή στα αντιβιοτικά παρουσιάζει σημαντικές γεωγραφικές διαφορές. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η Νοτιοανατολική Ασία και η Ανατολική Μεσόγειος αντιμετωπίζουν το υψηλότερο ποσοστό, όπου μία στις τρεις λοιμώξεις είναι ανθεκτική. Στην Αφρική, το ποσοστό αντοχής είναι περίπου μία στις πέντε. Η κατάσταση επιδεινώνεται ιδιαίτερα σε περιοχές όπου τα συστήματα υγείας δεν έχουν την απαραίτητη υποδομή για διάγνωση και θεραπεία.
Ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ τόνισε: «Η αντοχή στα αντιμικροβιακά ξεπερνά τις προόδους της σύγχρονης ιατρικής, απειλώντας την υγεία των οικογενειών σε όλο τον κόσμο. Καθώς οι χώρες ενισχύουν τα συστήματα επιτήρησης της, πρέπει να χρησιμοποιούμε τα αντιβιοτικά με υπευθυνότητα και να διασφαλίζουμε ότι όλοι έχουν πρόσβαση στα κατάλληλα φάρμακα, σε διαγνωστικά με εγγυημένη ποιότητα και σε εμβόλια. Το μέλλον μας εξαρτάται επίσης από την ενίσχυση των συστημάτων πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας των λοιμώξεων και από την καινοτομία με αντιβιοτικά νέας γενιάς».
Η έκθεση επισημαίνει ιδιαίτερα την ανησυχητική αύξηση της αντοχής στα αρνητικά κατά Γκραμ βακτήρια, όπως το E. coli και το K. pneumoniae, που αποτελούν σοβαρή απειλή σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτά τα βακτήρια ευθύνονται συχνά για λοιμώξεις του αίματος που μπορεί να οδηγήσουν σε σήψη και θάνατο. Πάνω από το 40% του E. coli και το 55% του K. pneumoniae παγκοσμίως είναι ανθεκτικά στην πρώτη επιλογή θεραπείας, ενώ στην αφρικανική περιοχή το ποσοστό αντοχής ξεπερνά το 70%.
Επιπλέον, η αποτελεσματικότητα βασικών αντιβιοτικών, όπως η καρβαπενέμη, μειώνεται, περιορίζοντας τις θεραπευτικές επιλογές και αυξάνοντας την εξάρτηση από φάρμακα τελευταίας λύσης που είναι συχνά ακριβά και δύσκολα προσβάσιμα σε πολλές χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα.
