Πόλεμος στη ναυτιλία για την πράσινη μετάβαση: Ο ΙΜΟ επιβάλλει αυστηρούς κανόνες, αντιδρούν ΗΠΑ και νηογνώμονες

Η παγκόσμια ναυτιλία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή σύγκρουση γύρω από την πράσινη μετάβαση. Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ) προωθεί το νέο Πλαίσιο Μηδενικών Εκπομπών (Net-Zero Framework – NZF), με στόχο να καταστήσει νομικά δεσμευτική την αποανθρακοποίηση του κλάδου έως το 2050.

Η πρόταση, που θα τεθεί σε ψηφοφορία τον Οκτώβριο, προβλέπει όρια στην ένταση καυσίμων, μηχανισμό τιμολόγησης του άνθρακα και κίνητρα για τη συμμόρφωση των πλοίων. Πρόκειται για ένα πακέτο μέτρων πρωτοφανούς αυστηρότητας για τη διεθνή ναυτιλιακή βιομηχανία.

Ωστόσο, οι αντιδράσεις είναι έντονες και πολυεπίπεδες. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, προειδοποίησε ότι η κυβέρνησή του θα λάβει μέτρα κατά χωρών που υποστηρίξουν τον κανονισμό, πυροδοτώντας γεωπολιτική ένταση.

Ταυτόχρονα, ο νορβηγικός νηογνώμονας DNV κατηγόρησε τον ΙΜΟ για «θεσμικό ρομαντισμό» και αδιαφορία για την πραγματικότητα της αγοράς. Η κριτική συνέχισε και από τον αμερικανικό νηογνώμονα ABS, που προσχώρησε στις ενστάσεις αυτές, καθιστώντας τη διαμάχη το κεντρικό θέμα της Διεθνούς Εβδομάδας Ναυτιλίας του Λονδίνου.

Σύμφωνα με τη στρατηγική GHG 2023, ο ΙΜΟ επιδιώκει τη μείωση της έντασης των εκπομπών άνθρακα κατά 40% έως το 2030, 70% έως το 2040 και πλήρη εξάλειψή τους έως το 2050, με βάση τα επίπεδα του 2008.

Το NZF, που εγκρίθηκε σε πρώτη φάση τον Απρίλιο στο MEPC 83, αναμένεται να υιοθετηθεί οριστικά τον Οκτώβριο και να τεθεί σε εφαρμογή από το 2028, καλύπτοντας πλοία άνω των 5.000 κόρων.

Η Ελλάδα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, καθώς η θέση της στη ναυτιλία και το κρίσιμο στοίχημα της μηδενικής εκπομπής ρύπων μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά το μέλλον του κλάδου στη χώρα.