Σαντορίνη: Ιστορικά χαμηλή παραγωγή κρασιού με κορυφαία ποιότητα – Προκλήσεις για το μέλλον του αμπελώνα

Η φετινή χρονιά χαρακτηρίζεται από ιστορικά χαμηλή παραγωγή στους οίνους της Σαντορίνης, με τη συνολική συγκομιδή να αγγίζει μόλις τους 500 τόνους σταφυλιών, τη χαμηλότερη που έχει καταγραφεί ποτέ.

Παρά την περιορισμένη ποσότητα, η ποιότητα του σταφυλιού είναι εξαιρετική. Ο Πρόεδρος του Οινοποιητικού Συλλόγου Σαντορίνης, Πέτρος Βαμβακούσης, ανέφερε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων πως «από πλευράς ποιότητας το σταφύλι ήταν πολύ καλό, τεχνολογικά ώριμο με μεστή γεύση και άρωμα. Οι οξύτητες του Ασύρτικου στα όρια του ιδανικού, κάτι που βάζει θεμέλιο για κρασιά με εξαιρετική ισορροπία και αντοχή στο χρόνο για τη σοδειά του 2025».

Ο κ. Βαμβακούσης τόνισε επίσης ότι, παρά το γεγονός πως το ελληνικό ποιοτικό κρασί στις διεθνείς αγορές είναι σχετικά πρόσφατο φαινόμενο, οι τοποποικιλίες των ζωνών ΠΟΠ εκπλήσσουν θετικά τόσο με τα ιδιαίτερα ονόματά τους όσο και με την ποιότητα του κρασιού που παράγουν. Ωστόσο, υπογράμμισε πως η τιμή αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία στην αγορά και ότι απαιτείται συστηματική προσπάθεια για να ανταγωνιστούν σε ποσότητα και τιμή τα επώνυμα κρασιά του εξωτερικού.

Στην ελληνική αγορά, το ΠΟΠ Σαντορίνη συγκαταλέγεται στα πιο ακριβά λευκά κρασιά, με τα επώνυμα εστιατόρια και κάβες να το συμπεριλαμβάνουν σχεδόν πάντα στον κατάλογό τους. Για να αποκτήσει σταθερότητα και προοπτική, ο Πρόεδρος επισημαίνει ότι πρέπει να επιστρέψει σε πιο προσιτές τιμές, στηριζόμενο σε έναν βιώσιμο πρωτογενή τομέα που θα δίνει έμφαση στην παραγωγικότητα.

Η Σαντορίνη, ως ένας από τους πιο εμβληματικούς τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως, δέχεται έντονες πιέσεις από την τουριστική ανάπτυξη, οι οποίες μεταφράζονται σε αυξημένη δόμηση, κυκλοφοριακή συμφόρηση στα αμπελοτόπια και επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτό θέτει σε κίνδυνο τον αμπελώνα του νησιού.

Όπως σημειώνει ο κ. Βαμβακούσης, «στα μικρά νησιά των Κυκλάδων το τουριστικό προϊόν δημιουργεί πιέσεις και τάσεις που κάποιες φορές άπτονται ακόμη και των θεσμικών οργάνων, με καταστροφικά για τον τόπο και το περιβάλλον αποτελέσματα». Επισημαίνει ότι δεν υπάρχει αποτελεσματικό «δίχτυ προστασίας» από την Πολιτεία, καθώς οι Ομάδες Προστασίας Ζώνης, όπως προτείνονται από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, παραμένουν ανενεργές, ενώ το μοναδικό προστατευτικό εργαλείο – το Προεδρικό Διάταγμα του 2012 για τη «γη υψηλής παραγωγικότητας» – έχει σοβαρές αδυναμίες.

Οι στόχοι του Οινοποιητικού Συλλόγου επικεντρώνονται στη διαχείριση γης και περιβάλλοντος, με βασικές απαιτήσεις να σταματήσει η εκτός σχεδίου δόμηση και να διατηρηθούν τουλάχιστον 25.000 στρέμματα αγροτικής γης στο νησί, ώστε να στηριχθούν βιώσιμες αγροτικές επενδύσεις και έργα βελτίωσης μικρών εκμεταλλεύσεων.

Αναφορικά με τις προοπτικές, ο κ. Βαμβακούσης είναι συγκρατημένα απαισιόδοξος. Από τη δεκαετία του 1970 έχουν χαθεί 15.000 στρέμματα αμπελώνων και σήμερα ο αμπελώνας περιορίζεται περίπου στα 10.000 στρέμματα. Προβλέπει ότι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας η έκταση ίσως μειωθεί περαιτέρω στα 5.000-6.000 στρέμματα, με την παραγωγή να παραμένει ισορροπημένη, εστιάζοντας στην κορυφαία ποιότητα και ποσότητα που δεν θα ξεπερνά τα 500 κιλά ανά στρέμμα.