[S] Εκρηκτική αύξηση στο κόστος της αγοράς εξισορρόπησης ενέργειας στην Ελλάδα

Η αγορά εξισορρόπησης στην Ελλάδα βιώνει μία ανεξέλεγκτη άνοδο κόστους, με τις προβλέψεις για το 2025 να δείχνουν ότι θα ξεπεράσει το 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Αυτή η αύξηση προκαλεί ανησυχία και εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη δομή και τη λειτουργία της αγοράς.

Οι Λογαριασμοί Προσαυξήσεων, και ειδικότερα ο ΛΠ3 που επιβαρύνει το κόστος της ανακατανομής μονάδων ενέργειας που εισέρχονται και εξέρχονται με εντολή του ΑΔΜΗΕ, έχουν αυξηθεί έως και 150% σε σύγκριση με το 2024. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί σημαντική επιβάρυνση στους καταναλωτές ενώ παράλληλα αποφέρει υπερκέρδη σε υδροηλεκτρικές και μονάδες φυσικού αερίου, όπως προκύπτει από στοιχεία της ΕΒΙΚΕΝ.

Η ερώτηση που προκύπτει είναι ποιοι παράγοντες ευθύνονται για αυτή την εκτόξευση και γιατί η ελληνική αγορά εξισορρόπησης απομακρύνεται τόσο πολύ από τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Καταρχάς, η αγορά εξισορρόπησης μπορεί να παρομοιαστεί με το σύστημα «φρένων» και «τιμονιού» στην ηλεκτρική ενέργεια. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν προγραμματισμένες μονάδες παραγωγής και προβλεπόμενη κατανάλωση, όπως στο χρηματιστήριο ενέργειας, η πραγματικότητα απαιτεί συνεχή διορθωτικά μέτρα.

Για παράδειγμα, οι ανανεώσιμες πηγές όπως ο ήλιος και ο άνεμος δεν παράγουν σταθερά ενέργεια όλο το 24ωρο. Επιπλέον, οι καταναλωτές μπορεί να χρησιμοποιήσουν περισσότερη ή λιγότερη ενέργεια από την προβλεπόμενη, ή κάποιες μονάδες παραγωγής μπορεί να βγουν εκτός λόγω βλάβης.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο ΑΔΜΗΕ καλεί συγκεκριμένους παραγωγούς να συνεισφέρουν είτε παράγοντας επιπλέον ρεύμα, είτε μειώνοντας την παραγωγή τους, είτε παραμένοντας σε εφεδρεία. Το σύνολο αυτών των διορθώσεων συνιστά την αγορά εξισορρόπησης, η οποία όμως έχει υψηλό κόστος που επιβαρύνει τον τελικό καταναλωτή μέσω επιπλέον χρεώσεων που δεν φαίνονται απευθείας στον λογαριασμό ρεύματος.

Η διόγκωση του κόστους αποδίδεται κυρίως σε στρεβλώσεις της αγοράς, ευνοϊκές αμοιβές και την ύπαρξη υπερκερδών σε ορισμένες μονάδες παραγωγής, στοιχεία που απαιτούν άμεση αντιμετώπιση προκειμένου να διασφαλιστεί δικαιοσύνη και βιωσιμότητα στην ηλεκτρική αγορά της χώρας.