[S] Έκθεση ΟΗΕ για την Τουρκία: Απόρριψη συστάσεων Ελλάδας και Κύπρου από την Άγκυρα

Η Ομάδα Εργασίας για την Οικουμενική Περιοδική Αξιολόγηση (UPR) του ΟΗΕ δημοσιοποίησε την έκθεση για την Τουρκία, ενόψει της 49ης συνόδου του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που θα πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο του 2025.

Η έκθεση εξετάζει λεπτομερώς την τήρηση των υποχρεώσεων της Τουρκίας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Περιλαμβάνει την εθνική παρουσίαση της Άγκυρας για μεταρρυθμίσεις στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, την προστασία των γυναικών, των παιδιών, των προσφύγων, την ελευθερία έκφρασης και το κράτος δικαίου. Παρουσιάζει επίσης απαντήσεις της Τουρκίας σε ερωτήματα και συστάσεις από προηγούμενους κύκλους αξιολόγησης.

Η έκθεση συνοδεύεται από κατάλογο συστάσεων που υπέβαλαν πάνω από 120 χώρες, οι οποίες καλύπτουν ζητήματα όπως η δικαστική μεταρρύθμιση, η έμφυλη βία, η εκπαίδευση, η καταπολέμηση διακρίσεων και τα δικαιώματα μειονοτήτων.

Η Ελλάδα υπέβαλε έξι συγκεκριμένες συστάσεις προς την Τουρκία, μεταξύ των οποίων η συμμόρφωση με αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για κληρονομικά και περιουσιακά δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας, η διασφάλιση ασφαλούς περιβάλλοντος για τα ΜΜΕ και η θρησκευτική ελευθερία, με αναγνώριση της νομικής υπόστασης του Οικουμενικού Πατριαρχείου και την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

Η Κυπριακή Δημοκρατία ζήτησε από την Τουρκία να εξετάσει την προσχώρηση στο Καταστατικό της Ρώμης, να διασφαλίσει πλήρη σεβασμό στα δικαιώματα όλων των Κυπρίων, να αναιρέσει την απόφαση αποχώρησης από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και να εφαρμόσει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τα κατεχόμενα.

Η τουρκική πλευρά απέρριψε κατηγορηματικά όλες τις συστάσεις από την Κυπριακή Δημοκρατία, δηλώνοντας πως δεν αναγνωρίζει τις αξιώσεις της για εκπροσώπηση ολόκληρου του νησιού. Απέκλεισε επίσης τα ζητήματα που αφορούν το Κυπριακό και τα δικαιώματα μειονοτήτων εντός της Τουρκίας.

Ειδικά για την Ελλάδα, η Τουρκία υποστήριξε ότι η παρουσία της στην Κύπρο βασίζεται στις διεθνείς συνθήκες του 1960 και στις υποχρεώσεις της ως εγγυήτρια δύναμη. Σε θέματα όπως οι αγνοούμενοι, τα περιουσιακά και η θρησκευτική ελευθερία, δήλωσε ότι η αρμοδιότητα ανήκει αποκλειστικά στις τουρκοκυπριακές αρχές.

Πολλές άλλες χώρες, όπως η Νορβηγία, η Γαλλία, ο Καναδάς και η Γερμανία, ζήτησαν από την Τουρκία να διασφαλίσει την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος, να τροποποιήσει την αντιτρομοκρατική νομοθεσία και να προστατεύσει δημοσιογράφους και υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η Γερμανία πρότεινε συγκεκριμένα την ενίσχυση της αμεροληψίας του δικαστικού συστήματος και την αναθεώρηση της νομοθεσίας περί δυσφήμισης ώστε να εναρμονιστεί με το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα.

Επιπλέον, Ιρλανδία και Ουρουγουάη συνιστούν την προσθήκη του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου στον Ποινικό Κώδικα, προκειμένου να προστατευθούν τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων.

Η έκθεση του ΟΗΕ αποτελεί καθρέφτη των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Τουρκία στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποτυπώνει τις πιέσεις της διεθνούς κοινότητας για ουσιαστικές αλλαγές, τις οποίες όμως η Άγκυρα φαίνεται να απορρίπτει προς το παρόν.