Συνταγογραφούμενη ευτυχία: Η νέα πραγματικότητα των ψυχοφαρμάκων

Η πρώτη φορά που σκέφτηκα πραγματικά την κανονικοποίηση των ψυχοφαρμάκων ήταν κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Τότε κυκλοφορούσαν ασταμάτητα memes, όπως εκείνο με την Τζούλι Αντριους να τρέχει ευτυχισμένη στα λιβάδια, με τον ουρανό από πάνω της να γράφει «Xanax». Ή το αστείο με το ροζ παγωτό-χωνάκι, που αναπαριστούσε το ίδιο φάρμακο. Ήταν πετυχημένο, γιατί ποιος δεν θα ήθελε λίγη γαλήνη και απάθεια σε εκείνες τις σκοτεινές μέρες της πανδημίας;

Όμως μέσα μου χτυπούσε δυνατά ένα καμπανάκι. Το γεγονός ότι πολλοί γελούσαμε με αυτά τα αστεία δεν σήμαινε μήπως πως σιωπηλά αποδεχόμασταν ότι «είμαστε όλοι για ψυχοφάρμακα»; Και, στην ουσία, έτσι ήταν.

Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους. Το 2021, οι πωλήσεις του πιο διάσημου αγχολυτικού στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 46,65% σε σχέση με το 2014, φτάνοντας τα 336.300 τεμάχια μηνιαίως, έναντι 229.325 το 2014. Κι ενώ η πανδημία έχει περάσει, οι πωλήσεις συνεχίζουν να αυξάνονται σταθερά, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά παγκοσμίως.

Στις ΗΠΑ, περισσότερες από 86 εκατομμύρια συνταγές για το αλπραζολάμη, το φάρμακο που ανακουφίζει άμεσα από το άγχος, τις κρίσεις πανικού, τη δύσπνοια, την ταχυκαρδία και την αϋπνία, γράφτηκαν μόνο πέρυσι. Πώς να μην γίνει αυτό το χάπι «mainstream», όταν καταπολεμά τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα μιας ολόκληρης γενιάς;

Αυτή η νέα κοινωνία, με ανθρώπους νευροχημικά ρυθμισμένους, αναδύεται αθόρυβα. Είναι αυτό πρόοδος ή μήπως η πιο ζεν εκδοχή μιας παθητικής παραίτησης; Η απάντηση ίσως να βρίσκεται μέσα μας, καθώς βιώνουμε την καθημερινότητα σε έναν κόσμο που αλλάζει ριζικά την έννοια της ευτυχίας.