Συρία: Εύθραυστη η Εκεχειρία και Κρίσιμο το Μέλλον της Πολιτικής Μετάβασης

Κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη Συρία, ο Ειδικός Απεσταλμένος του γ.γ. του ΟΗΕ, Γκίαρ Πέντερσεν, και ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας Ανθρωπιστικών Υποθέσεων, Τομ Φλέτσερ, τόνισαν την επείγουσα ανάγκη για ανανέωση της δέσμευσης της διεθνούς κοινότητας ώστε να επιτευχθεί διέξοδος από την παρατεταμένη κρίση.

Ο κ. Πέντερσεν ξεκίνησε την παρέμβασή του υπενθυμίζοντας την επέτειο της επίθεσης με χημικά στη Γούτα το 2013, χαρακτηρίζοντάς την ως «οδυνηρή υπενθύμιση της οδύνης των Σύρων πολιτών και των σοβαρών παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου που δεν πρέπει ποτέ να επαναληφθούν».

Αναφερόμενος στην εύθραυστη εκεχειρία στη Σουέιντα, επισήμανε ότι η ανακωχή από τις 19 Ιουλίου αποτρέπει προς το παρόν την επανεμφάνιση γενικευμένης βίας, αλλά παραμένει προσωρινή και ανεπαρκής ως βάση για μακροπρόθεσμη σταθερότητα. Τόνισε επίσης τις τριμερείς προσπάθειες ΗΠΑ, Ιορδανίας και συριακών αρχών, επισημαίνοντας ότι χωρίς ουσιαστικά μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, ο κίνδυνος αναζωπύρωσης των συγκρούσεων παραμένει σοβαρός.

Ο απεσταλμένος ζήτησε τη δημοσιοποίηση των πορισμάτων και τη λογοδοσία όλων των δραστών για ωμότητες, μεταξύ των οποίων και η εκτέλεση άοπλου άνδρα με ιατρική στολή στο Εθνικό Νοσοκομείο της Σουέιντα. Παράλληλα, προειδοποίησε για τον κίνδυνο ενίσχυσης διχαστικών αφηγήσεων μέσω καταγγελιών για «αποσχιστικές προθέσεις» σε τοπικό επίπεδο, που υπονομεύουν την εθνική ενότητα.

Στο πεδίο της πολιτικής διαδικασίας, ο κ. Πέντερσεν χαιρέτισε το διάταγμα για την έμμεση εκλογή των δύο τρίτων της προσωρινής Λαϊκής Συνέλευσης, αλλά τόνισε ότι «οποιαδήποτε διαδικασία που δεν διασφαλίζει διαφάνεια και ισότιμη συμμετοχή όλων των μεγάλων συριακών ομάδων, με ορατή παρουσία των γυναικών, θα επιτείνει τον σκεπτικισμό και θα εμποδίσει τη συμφιλίωση». Υπογράμμισε ότι η μετάβαση πρέπει να οδηγήσει σε νέο Σύνταγμα «μέσα από λαϊκή συναίνεση και ελεύθερες, δίκαιες εκλογές», ενώ ζήτησε πλήρη εφαρμογή του Ψηφίσματος 2254 που προβλέπει μια συριακή πολιτική διαδικασία χωρίς αποκλεισμούς.

Ο κ. Φλέτσερ εστίασε στην ανθρωπιστική διάσταση, υπενθυμίζοντας ότι 16 εκατομμύρια Σύροι εξακολουθούν να χρειάζονται στήριξη. Οι πρόσφατες συγκρούσεις προκάλεσαν εκτοπισμό άνω των 185.000 ανθρώπων, με συγκεκριμένες περιοχές όπως η Σουέιντα να αντιμετωπίζουν κατάρρευση υπηρεσιών λόγω υπερπληθυσμού νεοαφιχθέντων.

Παρά τις δυσκολίες, οι υπηρεσίες του ΟΗΕ και οι συνεργάτες τους παρέχουν κάθε μήνα βοήθεια σε σχεδόν 3,5 εκατομμύρια ανθρώπους, με διανομή ψωμιού σε 2 εκατομμύρια ημερησίως. Ο κ. Φλέτσερ ανέφερε επίσης τη σοβαρή ξηρασία που απειλεί την επισιτιστική ασφάλεια εκατομμυρίων και υπογράμμισε την ανάγκη για περισσότερους πόρους ώστε να εξασφαλιστεί πρόσβαση σε κρίσιμα φάρμακα και νερό.

Κλείνοντας, και οι δύο αξιωματούχοι συνέδεσαν την πολιτική μετάβαση με την ανθρωπιστική και οικονομική ανάκαμψη. Ο κ. Πέντερσεν προειδοποίησε ότι χωρίς αξιόπιστες μεταρρυθμίσεις, ισχυρούς θεσμούς και σεβασμό στο κράτος δικαίου, η διεθνής βοήθεια κινδυνεύει να αποτύχει. Ο κ. Φλέτσερ ζήτησε επενδύσεις και χαλάρωση κυρώσεων ώστε να διαμορφωθούν οι συνθήκες για μετάβαση από την ανθρωπιστική βοήθεια στην ανοικοδόμηση.

Ο απεσταλμένος κατέληξε επισημαίνοντας ότι η Συρία παραμένει «σε τεντωμένο σχοινί» και ότι η πορεία προς μια κυρίαρχη, ειρηνική και χωρίς αποκλεισμούς χώρα θα απαιτήσει «το θάρρος του συμβιβασμού, την πειθαρχία στην τήρηση του κράτους δικαίου και τη σοφία να θυμόμαστε ότι η ενότητα χτίζεται, όχι με τη βία, αλλά με την κατανόηση και τον διάλογο».