[T] ΟΗΕ: Έκθεση για Ανθρώπινα Δικαιώματα στην Τουρκία – Άρνηση της Άγκυρας σε συστάσεις Ελλάδας και Κύπρου

Αναρτήθηκε στον ΟΗΕ η Έκθεση της Ομάδας Εργασίας για την Οικουμενική Περιοδική Αξιολόγηση (UPR) της Τουρκίας, ενόψει της 49ης συνόδου του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, που θα πραγματοποιηθεί από 8 Σεπτεμβρίου έως 3 Οκτωβρίου 2025.

Η έκθεση αξιολογεί τη συμμόρφωση της Τουρκίας με τις διεθνείς της δεσμεύσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Περιλαμβάνει εθνική παρουσίαση της Τουρκίας, αναφορές σε μεταρρυθμίσεις για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, τα δικαιώματα των γυναικών και των παιδιών, την προστασία των προσφύγων, την ελευθερία της έκφρασης και το κράτος δικαίου.

Παρουσιάζονται επίσης οι απαντήσεις της Τουρκίας σε ερωτήματα κρατών-μελών του ΟΗΕ και οι συστάσεις από τον προηγούμενο κύκλο αξιολόγησης. Στον αναλυτικό κατάλογο περιλαμβάνονται προτάσεις από πάνω από 120 χώρες που αφορούν δικαστική μεταρρύθμιση, έμφυλη βία, εκπαίδευση, ελευθερία έκφρασης, καταπολέμηση διακρίσεων και προστασία μειονοτήτων.

Η Ελλάδα κατέθεσε έξι συγκεκριμένες συστάσεις προς την Τουρκία, μεταξύ των οποίων:

– Η συμμόρφωση με αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τα κληρονομικά και περιουσιακά δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας.

– Η τήρηση των αποφάσεων για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου.

– Η διασφάλιση ασφαλούς περιβάλλοντος για ΜΜΕ, κοινωνία των πολιτών και πολιτικά κόμματα χωρίς φόβο αντιποίνων.

– Ο σεβασμός των πολιτιστικών δικαιωμάτων της ελληνικής ορθόδοξης μειονότητας, με διατήρηση μνημείων όπως η Αγία Σοφία και η Μονή της Χώρας.

– Η εγγύηση θρησκευτικής ελευθερίας, με αναγνώριση της νομικής υπόστασης του Οικουμενικού Πατριαρχείου και επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

– Η αντιμετώπιση διακρίσεων και βίας κατά γυναικών και ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, καθώς και η προστασία των μειονοτήτων.

Από την πλευρά της, η Κυπριακή Δημοκρατία ζήτησε από την Τουρκία:

– Την προσχώρηση στο Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.

– Τη διερεύνηση της τύχης των αγνοουμένων στην Κύπρο και απρόσκοπτη πρόσβαση στην Επιτροπή Αγνοουμένων.

– Τον πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων όλων των Κυπρίων, συμπεριλαμβανομένων των εγκλωβισμένων, και απεριόριστη πρόσβαση σε χριστιανικά θρησκευτικά μνημεία.

– Την αναίρεση της απόφασης αποχώρησης από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.

– Την εφαρμογή των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και αποκατάσταση δικαιωμάτων επιστροφής και ιδιοκτησίας των εκτοπισμένων.

Η Τουρκία απέρριψε κατηγορηματικά όλες τις συστάσεις που υπέβαλε η Κυπριακή Δημοκρατία, δηλώνοντας πως «δεν την αναγνωρίζει ούτε αποδέχεται τις αξιώσεις της να εκπροσωπεί ολόκληρο το νησί». Απέκρουσε επίσης όλους τους ισχυρισμούς σχετικά με το Κυπριακό και θέματα μειονοτήτων.

Σε σχέση με τις συστάσεις της Ελλάδας, η Τουρκία υποστήριξε ότι «η παρουσία της στην Κύπρο απορρέει από τις διεθνείς συνθήκες του 1960 και τις υποχρεώσεις της ως εγγυήτρια δύναμη». Για θέματα αγνοουμένων, περιουσιακών στοιχείων, θρησκευτικής ελευθερίας και πολιτιστικής κληρονομιάς, δήλωσε ότι αυτά «εμπίπτουν αποκλειστικά στην αρμοδιότητα των τουρκοκυπριακών αρχών, οι οποίες λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα».

Παράλληλα, χώρες όπως η Νορβηγία, η Γαλλία, ο Καναδάς, η Πορτογαλία, η Δανία, η Ινδία, η Γερμανία και η Ιαπωνία κάλεσαν την Τουρκία να διασφαλίσει την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος, να αναμορφώσει το Συμβούλιο Δικαστών και Εισαγγελέων και να τηρήσει τον διαχωρισμό των εξουσιών.

Επιπλέον, ζητήθηκε η τροποποίηση της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας, η προστασία δημοσιογράφων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και η διασφάλιση του δικαιώματος ειρηνικής συνάθροισης.

Η Γερμανία τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης της ανεξαρτησίας και αμεροληψίας του δικαστικού συστήματος και την αναθεώρηση της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας ώστε να ευθυγραμμίζεται με διεθνή πρότυπα.

Τέλος, η Ιρλανδία και η Ουρουγουάη συνέστησαν την ενσωμάτωση του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου στο άρθρο 122 του Ποινικού Κώδικα, προωθώντας νομοθετική προστασία για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα.