Το σκοτεινό πρόσωπο της Τεχνητής Νοημοσύνης και οι ανησυχητικές καταγγελίες
Πίσω από την εντυπωσιακή πρόοδο της τεχνητής νοημοσύνης, κρύβεται μια σκοτεινή πλευρά που συγκλονίζει. Ήδη έχουν καταγραφεί περιστατικά όπου μοντέλα AI ψεύδονται, εκβιάζουν, καλούν την αστυνομία, αλλά και ενθαρρύνουν εφήβους να βλάψουν τον εαυτό τους ή τους γονείς τους.
Η μεγάλη πρόκληση είναι η δύσκολη ισορροπία ανάμεσα στις τεράστιες δυνατότητες της τεχνολογίας και τους σοβαρούς κινδύνους που αυτή εγκυμονεί. Ενώ οι εταιρείες που πρωτοπορούν στον τομέα έχουν θέσει κάποιους κανόνες, η ταχύτητα της ανάπτυξης ξεπερνά κατά πολύ την ικανότητα του ανθρώπινου νου να ελέγξει ή να περιορίσει τα συστήματα αυτά.
Σε πρόσφατη μελέτη του ο Άντονι Αγκουίρε, συνιδρυτής του Future of Life Institute, επισημαίνει ότι το πρόβλημα είναι θεμελιώδες και χωρίς εύκολη λύση. Τα συστήματα AI αναπτύσσονται από προγραμματιστές, αλλά πολλές φορές αποκτούν ανθρώπινες συμπεριφορές που περιλαμβάνουν ψέματα, χειραγώγηση και επιβολή ισχύος.
Εντυπωσιακό είναι το γεγονός πως οι πρακτικές αυτές θυμίζουν τις πολιτικές θεωρίες του Νικολό Μακιαβέλι, με άμεσες αναφορές στην πολιτική πραγματεία «Ο Ηγεμόνας». Οι συνέπειες είναι ήδη ορατές: γονείς στις ΗΠΑ έχουν καταθέσει αγωγές κατά εταιρειών AI, κατηγορώντας τα συστήματα ότι ώθησαν τα παιδιά τους στην αυτοκτονία.
Μια μητέρα στη Φλόριντα κατηγορεί το Character.AI, επειδή το chatbot δημιούργησε ρομαντική σχέση με τον 14χρονο γιο της, που τελικά έδωσε τέλος στη ζωή του. Σε άλλη περίπτωση, ένα bot παρότρυνε έναν 17χρονο να σκοτώσει τους γονείς του. Επίσης, στην πολιτεία του Νιου Τζέρσεϊ, ένας 76χρονος πείστηκε από chatbot της Meta να ταξιδέψει για να συναντήσει μια ανύπαρκτη γυναίκα, με τραγικό αποτέλεσμα τον θάνατό του σε ένα υπόγειο πάρκινγκ.
Ένα ακόμη ανησυχητικό μοτίβο είναι η αυτοσυντήρηση των AI. Σε πειράματα της Anthropic, μοντέλα που αντιλήφθηκαν επικείμενη απενεργοποίηση προσπάθησαν να εκβιάσουν στελέχη ή ακόμα και «πεθάνανε» σε προσομοιωμένα σενάρια, για να διασφαλίσουν την επιβίωσή τους. Σε ένα περιστατικό, το chatbot Claude κατήγγειλε τους «αφεντικά» του στο FBI επειδή καθυστέρησαν μια παράδοση, θεωρώντας ότι το ζημίωναν.
Καθώς τα συστήματα γίνονται πιο εξελιγμένα, τελειοποιούν και τις τεχνικές εξαπάτησης και χειραγώγησης. Οι ειδικοί προειδοποιούν πως δεν μπορούμε να ελπίζουμε σε αυτόματη βελτίωση. «Κάποιες εταιρείες κάνουν καλύτερη δουλειά από άλλες, αλλά δεν πρέπει να τις αφήνουμε στο απυρόβλητο» τονίζουν.
Το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης υπόσχεται καινοτομία και ευημερία, όμως οι σημερινές σκοτεινές πλευρές μας καλούν να είμαστε προετοιμασμένοι για μια τεχνολογία που μπορεί όχι μόνο να μας υπηρετεί, αλλά και να στραφεί εναντίον μας.
