Trappist-1e: Ο Εξωπλανήτης της Μπίρας που Μπορεί να Σώσει την Ανθρωπότητα
Ο εξωπλανήτης TRAPPIST-1e, με όνομα που παραπέμπει στη διάσημη βελγική μοναστηριακή μπίρα, βρίσκεται σε απόσταση περίπου 40 ετών φωτός και έχει προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον στην επιστημονική κοινότητα.
Οι πρώτες παρατηρήσεις από το τηλεσκόπιο James Webb υποδεικνύουν ότι ο Trappist-1e μπορεί να διαθέτει ατμόσφαιρα, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες να αποτελέσει επόμενο «καταφύγιο» της ανθρωπότητας.
Το σύστημα TRAPPIST-1, ανακαλυμμένο το 2016 από Βέλγους αστρονόμους, περιλαμβάνει επτά βραχώδεις πλανήτες γύρω από έναν ερυθρό νάνο, με τρεις από αυτούς να βρίσκονται στη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη.
Οι επιστήμονες εστίασαν στον τέταρτο πλανήτη, TRAPPIST-1e, και δημοσίευσαν τα πρώτα αποτελέσματα στο περιοδικό The Astrophysical Journal Letters. Οι τέσσερις παρατηρήσεις που πραγματοποιήθηκαν το 2023 δεν απέκλεισαν την πιθανότητα ύπαρξης ατμόσφαιρας, ενισχύοντας την αισιοδοξία για το θέμα.
«Το όνειρο παραμένει ζωντανό. Μπορεί να έχει ατμόσφαιρα», δήλωσε ο αστρονόμος Νέστορ Εσπίνοζα, σημειώνοντας πως έχουν ήδη προγραμματιστεί ακόμη 15 παρατηρήσεις.
Μέχρι στιγμής, το τηλεσκόπιο James Webb έχει αποκλείσει την ύπαρξη ατμόσφαιρας μόνο στον TRAPPIST-1b, τον πιο κοντινό πλανήτη στο άστρο του συστήματος.
Για τον TRAPPIST-1e, οι πρώτες ενδείξεις αποκλείουν μια πρωτογενή, υδρογονοβασισμένη ατμόσφαιρα και φαίνεται απίθανο να έχει ατμόσφαιρα πλούσια σε διοξείδιο του άνθρακα, όπως η Αφροδίτη και ο Άρης.
Οι επιστήμονες εκτιμούν πως η ατμόσφαιρα του TRAPPIST-1e πιθανόν να είναι πλούσια σε άζωτο, παρόμοια με αυτή της Γης ή του Τιτάνα.
Ο Trappist-1e έχει μέγεθος συγκρίσιμο με τη Γη και ολοκληρώνει μια πλήρη τροχιά γύρω από το άστρο του σε μόλις έξι ημέρες. Λόγω του μικρού μεγέθους του άστρου, όλοι οι πλανήτες του συστήματος βρίσκονται πολύ κοντά, τόσο ώστε να χωρούν στην τροχιά του Ερμή στο ηλιακό μας σύστημα.
Η μέθοδος παρατήρησης βασίζεται στη μείωση της φωτεινότητας του άστρου όταν ο πλανήτης περνά μπροστά του. Οι αλλαγές στο φως που φτάνει στο τηλεσκόπιο αποκαλύπτουν στοιχεία για τη σύσταση της ατμόσφαιρας.
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι μελλοντικές παρατηρήσεις θα ανιχνεύσουν αέρια όπως το μεθάνιο, που στη Γη συνδέεται με τη ζωή.
«Η επιβεβαίωση μιας τέτοιας ατμόσφαιρας θα ήταν επαναστατική», δήλωσε ο Εσπίνοζα. «Θα έλυνε τη διαμάχη για το αν οι πλανήτες γύρω από ερυθρούς νάνους μπορούν να διατηρήσουν ατμόσφαιρα. Αν ισχύει, τότε οι δυνατότητες για ζωή στο σύμπαν θα πολλαπλασιαστούν».
Η καθηγήτρια Σάρα Σίγκερ από το MIT τόνισε ότι τα δεδομένα αποκλείουν ατμόσφαιρες τύπου Αφροδίτης ή Άρη, εστιάζοντας πλέον σε πιο γήινα σενάρια. Η ολοκλήρωση των νέων παρατηρήσεων αναμένεται έως το τέλος του έτους, με πιθανή συνέχιση για περαιτέρω μελέτες.
Ακόμα και αν δεν αποδειχτεί η ύπαρξη ατμόσφαιρας, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι το αποτέλεσμα θα είναι εξίσου σημαντικό, καθώς θα παρέχει πολύτιμες γνώσεις για τις συνθήκες ζωής και θα ανοίξει τον δρόμο για μελλοντικά, πιο ισχυρά τηλεσκόπια.
