ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΑΧΑΧΑΧΑ!

Γραφει ο Άκης Λιάντζουρας

Περίπου πριν από 20 χρόνια, φορούσα το κοστούμι του εμπορικού διευθυντή σε μια –τότε– μεγάλη εταιρεία λογισμικού. Ήμασταν στις δόξες μας, προλάβαμε την τελευταία φουρνιά χρηματοδοτούμενων έργων, τότε που το ελληνικό δημόσιο είχε τυφλή εμπιστοσύνη στο Excel, το Access και (κρατηθείτε) το Lotus 123. Ναι, Lotus 123, εκείνο το προϊστορικό πρόγραμμα που μοιάζει σήμερα σαν να ζητάς από την τεχνητή νοημοσύνη να σου κάνει βιολί με σφυρί και καλέμι.

Ήταν η εποχή που κάθε κρατικό μητρώο είχε τον δικό του Θεό και τον δικό του αριθμό ταυτότητας. ΑΦΜ εδώ, ΑΜΚΑ εκεί, ΑΔΤ παραπέρα. Ο πολίτης, χαμένος στον λαβύρινθο των αριθμών, θυμόταν μόνο τον αριθμό ουράς του στα ΚΕΠ. Έτσι βρέθηκα, καλώς ή κακώς, σε μια συνεδρίαση-παρωδία με θέμα τη διαλειτουργικότητα των βάσεων του Δημοσίου. Ένα χάος – μιλάμε για datasets σε floppy, excel με 28 κρυφά sheets, ονόματα με τόνο και χωρίς, διπλές εγγραφές με ελαφρώς διαφορετικά πατρώνυμα… Τρελά πράγματα.

Και τότε, αυθόρμητα, αθώα, απαράδεκτα λογικά, πετάω την ιδέα:
«Να δημιουργήσουμε έναν ενιαίο Προσωπικό Αριθμό για κάθε πολίτη. Να τον δώσουμε δωρεάν. Και κάτω απ’ αυτόν, να συνδέονται όλα τα άλλα. ΑΦΜ, ΑΜΚΑ, Ταυτότητα. Θα κοστίσει λιγότερο, θα έχει αξία για δεκαετίες.»

Παγώνει η αίθουσα. Παρών και γνωστός υπουργός της εποχής – όνομα δεν λέμε, οικογένειες δεν θίγουμε. Σηκώνεται όρθιος, ανεβάζει πίεση και decibel, καρφώνει τον εργοδότη μου και ουρλιάζει:

«ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΣ Ο ΜΑΛ@ΚΑΣ; ΤΙ ΤΟΝ ΦΕΡΑΤΕ ΕΔΩ; ΠΕΤΑΞΤΕ ΤΟΝ ΕΞΩ ΑΠ’ ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΟΥ ΠΟΥ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΑΠΟΛΥΣΕΙ 20.000 ΥΠΑΛΛΗΛΟΥΣ!»

Το project πάγωσε. Όχι επειδή ήταν κακή ιδέα. Αλλά επειδή ήταν πολύ καλή για να μην τρομάξει. Και κυρίως, γιατί δεν είχε πρόβλεψη κονδυλίου 12 εκατομμυρίων για «ψηφιακή ωρίμανση» και «διαβούλευση».

Και να ‘μαστε τώρα, καλοκαίρι του 2025. Μετά από δυο δεκαετίες, τρία μνημόνια και εκατομμύρια ευρώ πεταμένα, η κυβέρνηση μάς παρουσιάζει τον Προσωπικό Αριθμό, ως “καινοτομία”. Μέσω της πλατφόρμας MyInfo, κάθε πολίτης θα αποκτήσει έναν 12ψήφιο αριθμό με 2 γράμματα της επιλογής του (για να νομίζει ότι συμμετέχει), τον ΑΦΜ του και ένα check digit – σαν να σου δίνουν κουπόνι για το ίδιο μαγαζί που σε χρέωνε 20 χρόνια παραπάνω.

Ο ίδιος υπουργός – άλλος τώρα, άλλης εποχής, αλλά ίδιας σχολής – ανακοινώνει με στόμφο:
«Το κράτος αποκτά επιτέλους ένα εργαλείο διαλειτουργικότητας και ενιαίας ταυτοποίησης!»

ΧΑΧΑΧΑΧΑ!

Όχι, δεν γελάμε γιατί είναι αστείο. Γελάμε γιατί μόνο έτσι δεν θα ξεσπάσουμε.
Το 2005, η πρόταση να φτιαχτεί ένας Προσωπικός Αριθμός αντιμετωπίστηκε σαν προσπάθεια υπονόμευσης του clientelism. Σήμερα, παρουσιάζεται σαν αποκορύφωμα του ψηφιακού μετασχηματισμού. Τόσο μπροστά είμασταν. Ή τόσο πίσω αυτοί.

Ο Π.Α. θα συνδέεται με τα πάντα. Από την ταυτότητα και το ΑΜΚΑ, μέχρι τις τραπεζικές συναλλαγές. Θα είναι μόνιμος, αμετάβλητος, πανταχού παρών. Αν ζούσε ο Κάφκα, θα τον βάφτιζε “κύριο Κ.” και θα τον έχωνε σε μια κωμικοτραγική δίκη κατά της γραφειοκρατίας.

Καλή η ιδέα. Αναγκαία.
Αλλά αργήσατε. Και μας κόστισε πανάκριβα.

Γιατί στην Ελλάδα, για να εφαρμοστεί μια λογική ιδέα, πρέπει πρώτα να πεθάνει ο εμπνευστής της, να ξεχαστεί η πρόταση και να αναστηθεί ως «εμβληματικό έργο της κυβέρνησης» 20 χρόνια αργότερα. Με κορδέλα, πανηγυρικό λόγο και γραβάτα στο Metaverse.

Και αυτό, φίλες και φίλοι, λέγεται ψηφιακή Ελλάδα.
Ελληνικό Δημόσιο. Χαχαχαχα!