Η ψηφιακή ηγεμονία του Δημήτρη Γιαννακόπουλου

Όταν πριν περίπου έναν μήνα ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος ανάρτησε ένα βίντεο δηλώνοντας πως ο Μάκης Σεριατός – πατέρας του συνεταίρου μου Σπύρου και καθοδηγητής μας στην AWGMeta – είναι ο πιο ευφυής άνθρωπος που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα, δεχτήκαμε καταιγισμό τηλεφωνημάτων από διαφημιστές της νέας γενιάς. Μας ρωτούσαν με αγωνία ποιος είναι, τι έχει κάνει, γιατί δεν τον ήξεραν. Πώς θα μπορούσαν άλλωστε να γνωρίζουν το πραγματικό του μέγεθος, αφού την περίοδο της κρίσης ο Μάκης βρισκόταν εκτός Ελλάδας; Σήμερα όμως, η επιρροή του στους νέους του κλάδου είναι τόσο βαθιά, που αν αποφάσιζε να γράψει βιβλίο, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία: θα γινόταν αυτομάτως best seller.

Αυτό το περιστατικό δεν είναι απλώς μια χιουμοριστική ή γραφική ένδειξη της δημοφιλίας του Δημήτρη Γιαννακόπουλου. Αντιθέτως, αποτελεί επικοινωνιακό case study, σχεδόν εγχειριδιακό, για το πώς διαμορφώνεται σήμερα η ισχύς της κοινωνικής επιρροής μέσω των social media, εκτός θεσμικών πλαισίων, έξω από κόμματα, brands ή παλιές σχολές PR.

Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος, επιχειρηματίας και ισχυρός παράγοντας στον αθλητισμό, φαίνεται να λειτουργεί πλέον ως υβριδικό δημόσιο πρόσωπο: όχι πολιτικός, όχι influencer με την τυπική έννοια, αλλά κάτι πιο βαθύ – φορέας λαϊκής επιρροής με χαρακτηριστικά “αυθόρμητης ηγεμονίας”.

Η επιστημονική ψυχολογία της επικοινωνίας, όπως έχει διατυπωθεί από τη Σχολή της Φρανκφούρτης μέχρι και τις πιο πρόσφατες θεωρίες των media influencers, αναγνωρίζει δύο βασικά επίπεδα κοινωνικής επιρροής: τη λογική πειθώ και τη συναισθηματική σύνδεση. Ο Γιαννακόπουλος δεν πείθει με ορθολογικά επιχειρήματα – δεν χρειάζεται. Η επικοινωνία του βασίζεται στην ταύτιση. Λέει “τα πράγματα όπως είναι”, με τρόπο που δίνει φωνή στα συναισθήματα της κοινής γνώμης, χωρίς καν να χρειάζεται να τεκμηριώσει λογικά τις θέσεις του.

Αυτό τον καθιστά εκπρόσωπο μιας μετα-ορθολογικής αφήγησης, πολύ πιο αποτελεσματικής σε περιόδους θεσμικής δυσπιστίας, όπως αυτή που ζούμε.

Ο όρος organic reach στα social media δεν είναι απλώς τεχνικό μέγεθος – είναι δείκτης κοινωνικής αυθεντικότητας. Ο Γιαννακόπουλος δεν χρηματοδοτεί εκστρατείες για να ακουστεί. Ο αλγόριθμος τον προωθεί επειδή ο κόσμος συμμετέχει, σχολιάζει, μοιράζεται, νιώθει ότι “είναι δικός του”.

Σε αντίθεση με πολιτικά ή δημοσιογραφικά πρόσωπα που επικοινωνούν μέσω εκπροσώπων, media advisors ή επίσημων δελτίων, ο ίδιος παρακάμπτει κάθε μεσολάβηση. Και σε αυτό βρίσκεται και η δύναμή του – το λεγόμενο disintermediation της πολιτικής και κοινωνικής επιρροής.

Η περίπτωση Γιαννακόπουλου προσομοιάζει με το φαινόμενο που ο Guy Debord χαρακτήρισε ως “ενσωματωμένο θέαμα” – δηλαδή η αποδοχή ενός δημόσιου προσώπου όχι επειδή ανήκει σε ένα κόμμα ή θεσμό, αλλά επειδή “δεν ανήκει”. Ο Γιαννακόπουλος προβάλλεται – και γίνεται αποδεκτός – όχι παρά το γεγονός ότι δεν είναι “πολιτικός”, αλλά εξαιτίας αυτού.

Εδώ βλέπουμε μια μορφή νεο-λαϊκής ηγεσίας: μια persona που δεν ζητά εξουσία αλλά την ασκεί, που δεν εντάσσεται σε κόμμα αλλά υπερβαίνει κόμματα, και που η επιρροή του δημιουργεί “ρεύμα” χωρίς κομματική πλατφόρμα.

Το ότι ο ίδιος έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να ασχοληθεί με τα κοινά, δεν είναι τυχαίο. Αν αποφασίσει να το κάνει, θα το κάνει από θέση ισχύος – όχι μέσω μεταγραφής σε υπάρχον πολιτικό σχήμα, αλλά μέσω πρωτογενούς λαϊκής επιρροής. Διαθέτει ήδη:

Στην πολιτική επιστήμη, κάτι τέτοιο ορίζεται ως post-institutional charisma – ένα νέο είδος χαρίσματος που πηγάζει όχι από τους θεσμούς, αλλά από τον δημόσιο διάλογο που διαμορφώνεται αμφίδρομα online.

Συμπέρασμα:
Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι κάτι παραπάνω από “επώνυμος”. Είναι ένα φαινόμενο επικοινωνιακής αυθυπαρξίας. Δεν χτίζει επιρροή μέσω media planning – είναι το ίδιο το μέσο. Δεν μιλάει από θέση εξουσίας – του αναγνωρίζεται αυθόρμητα. Δεν ζητάει ψήφο – του δίνουν λόγο. Και αυτό είναι, ίσως, το πιο ενδιαφέρον φαινόμενο του σύγχρονου ελληνικού public discourse: η γέννηση μιας κοινωνικής επιρροής έξω από κάθε παραδοσιακό κανόνα.